|
İstihdam yükünde şampiyonluğumuz devam
ediyor
Şükrü KIZILOT
skizilot@yaklasim.com - 15
Kasım 2006 Çarşamba - Hürriyet
TÜRKİYE'nin, "olmaz olsun böyle şampiyonluk" dedirten, çok sayıda birincilikleri
var. Yeri geldikçe bunları, yabancı ülkelerle kıyaslamalı olarak yayınlıyoruz.
Bunlardan biri de, istihdam üzerindeki yükler.
Kayıt dışı istihdamın, çalışan sayısının yüzde 50'si civarında olduğu, bundan
doğan vergi ve prim kaybının, 20 milyar YTL'nin üzerinde olduğu ülkemizde,
istihdam üzerindeki yükler, kayıt dışılığın en önemli nedeni.
SON DURUM NE?
İstihdam üzerindeki yüklerin, çok yüksek olması, yeni bir olay değil. Yılların
sorunu...
Bu konu ne zaman gündeme gelse, yetkililer, yüklerin fazlalığını kabul ediyor ve
en kısa zamanda indirileceğini açıklıyorlar. Ancak, dişe dokunur bir değişiklik
olmuyor.
Merak edenler için, "kesintiler toplamının, net ücrete oranı" yönüyle, son
durum; AB'nin "zenginler grubu" 15'ler ve OECD ortalaması da belirtilerek,
şimdiye kadar ilk kez yayınlanan yandaki tabloda gösterilmiştir.
Tablonun incelenmesinden de fark edileceği gibi, Türkiye'de, net ücretin yüzde
74'ü civarında vergi ve prim yükü var. Bu oran, brüt ücret yönünden ele
alındığında, brüt ücretin yüzde 42,7'sine isabet ediyor.
Bakıyoruz, kesintilerin, net ücrete oranı bakımından AB 15 ortalaması, yüzde
46,2 OECD ortalaması ise yüzde 38,3. Bu oran, kesintilerin brüt ücrete oranı
bakımından AB 15 ortalaması olarak; yüzde 31,6, OECD ortalaması olarak da yüzde
27,7.
İŞSİZLİK VE YÜKLER
Yabancı ülkelere baktığımızda, işsizliği önlemek için, istihdam üzerindeki
yükleri aşağı çektiklerini fark ediyoruz. Türkiye'de ise, son olarak, gelir
vergisi tarifesinde 5 puanlık oran indirimi yapıldı ama ücretliler bunun dışında
tutuldu. Aksine bazı ücretlilerin vergi yükü arttı.
Ülkemizde, çalışanlar "Net ücret" üzerinden işverenle anlaştıkları için, hukuken
işçinin ödemiş gözüktüğü vergi ve prim kesintilerini de genellikle işverenler
üstlenmektedir. Yukarıda belirtilen istihdam üzerindeki yüke, "Kıdem tazminatı"
dahil edilmemiştir. Kıdem tazminatının da eklenmesi, bu yükü daha yukarı
çekebilmektedir.
İşsizliğin ve kayıt dışı istihdamın önlenebilmesi bakımından; vergi ve sigorta
primi gibi yükler, OECD ortalaması hedeflenerek, belli bir takvime bağlı olarak,
kademeli olarak aşağı çekilmeli. Bu arada, 49 işçiden fazla istihdam
yaratanların ilave yükleri de gözden geçirilmeli.
Yoksa, işsizlik ve kayıt dışı isdihdam sorunu devam eder gider...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
