|
’Harcamların kaynağı ne’ diye sorulup vergi
alınacak
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 28
Kasım 2006 Salı - Hürriyet
2007 yılından itibaren, yeni bir sorgulama başlıyor.
Harcamaları yüksek seviyede bulunanlar tespit edilip, "Bu değirmenin suyu
nereden geliyor?" diye, harcamalarının kaynağı sorulacak.
Görkemli düğünler yapıp, havaya dolarları saçanlara, tantanalı partiler
düzenleyenlere, sık sık yurtdışına çıkanlar, bir giydiğini bir daha giymeyip ona
buna hava atanlara, kredi kartı hesabından yüksek tutarda para harcayanlara
"Arkadaş, bu harcamaların kaynağı nereden geliyor. Kimsin, necisin, ne kadar
vergi ödedin?" diye sorulacak.
Yeni uygulamada; Maliye Bakanlığı’nca yapılan tespitler ya da yapılan ihbarlar
değerlendirilip, yüksek seviyede harcama yapan kişiler çağrılacak ve
kendilerinden "Yıllık özel gider bildirimi" istenecek. Bu bildirimde, gelir ve
giderlerini ayrıntılı olarak belirtmeleri istenecek. Harcamaları ile gelirleri
arasında tutarsızlık bulunanlar, vergi incelemesine alınacak.
Ardından, duruma göre bunlara, vergi ve cezalar kesilecek.
PROFESÖRÜN FRANSA’DAKİ EŞİ
Bir profesörün karısı, eşinin görevi nedeniyle gittiği Fransa’da bazı harcamalar
yapmış. Harcamaları 5 ay boyunca devam edince, kadın vergi dairesine çağrılmış.
Kendisine;
"Siz şu tarihte Fransa’ya geldiniz. Aradan 5 ay geçti. 5 aylık geliriniz şu
kadar Euro. Buna karşılık, aynı dönemde yaptığınız harcamalar, gelirinizin çok
üstünde. Bu nasıl oluyor, bizce bilinmeyen bir geliriniz mi var?" diye
sormuşlar.
1 Haziran 2005 tarihli Hürriyet’te yazdığımız bu olayı anlatan, Maliye Bakanı
Unakıtan;
"Türkiye’de böyle bir olay yok. Adamın geliri 100, harcaması 1500. ’Değirmenin
suyu nereden geliyor?’ diye sorulmuyor. Bundan sonra, harcamaların izahı
istenecek. Adamı çağırıp soracağız ’Arkadaş, senin gelirin şu, harcamaların ise
gelirinden çok fazla. Bize aradaki farkı açıkla’ diyeceğiz. Fransa’da profesörün
eşine sordukları gibi, biz de burada soracağız"demişti.
1.5 yıl önce, geleceğini duyurduğumuz bu uygulama, 2007 yılından itibaren
başlatılacak. Yakında Meclis’e sevk edilecek olan Gelir Vergisi Kanunu ile
ilgili değişiklik maddeleri arasında, bu da yer alıyor (Tasarının gerekçeli tam
metnine "www.yaklasim.com"dan ulaşabilirsiniz).
UYGULAMA ESASLARI
Gelir Vergisi Kanunu’na 93. madde olarak eklenen "Özel Gider Bildirimi Esası"na
göre;
- Bu bildirim, mükelleflerin, her yıl vermek zorunda oldukları bir bildirim
değil.
- Düşük gelir beyan eden ya da herhangi bir geliri olmadığı halde, yüksek
seviyede harcama yaptığı tespit edilenlerden "Özel gider bildirimi" istenecek.
- Bu bildirim, harcaması yüksek olan herkesten mutlaka istenmeyecek. Örneğin,
geliri, harcamalarını karşılayabilecek düzeyde olanlardan, istenmeyecek.
- Özel gider bildiriminde, bildirim istenen kişinin; yıl içinde yaptığı
harcamalar ile harcamalarının kaynağını oluşturan gelir unsurlarına yer vermesi
gerekiyor.
- Yapılan harcamaların (gıda, giyecek, yakacak, eğlence, seyahat vb) ana harcama
unsurları itibariyle, gelirin de aynı şekilde türleri itibariyle (Ücret, kar
payı, temettü, kira geliri, serbest meslek kazancı, ticari kazanç vb)
gruplandırılarak bildirilmesi mümkün olacak.
- Bildirim istenildiği halde vermeyenlere, birincide 580-2.580, ikinci süreye
rağmen vermeyenlere de 1.450-5.450 YTL özel usulsüzlük cezası kesilecek.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Yasa çıkınca, herkes harcamaları ile orantılı gelir göstermek zorunda olacak.
Uygulama, 2007 öncesini kapsamayacak. Bu uygulama ile tasarrufun teşviki de
amaçlanıyor. Tasarrufa (gayrimenkul, hisse senedi, tahvil vb) sorgulama
olmayacak.
Düzenlemenin bir de "yumuşak karnı" var. Harcamaların nakit ve belgesiz
yapılması halinde, saptanması ve sorgulanması mümkün değil. Babacan’ın "Maalesef
kayıtdışılığı önleyemedik" itirafının ardından, bu düzenleme, kayıtdışılığa prim
vermesi ve tasarrufları sorgulamaması yönüyle, "bulanık bir fotoğraf"
görüntüsünde...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|