|
Belgesiz mal bulundurma halinde uygulanacak
ceza
Veysi Seviğ - 22 Nisan 2008 Salı - Referans
"Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılması Hakkındaki" Yasa Tasarısı ile Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Yasası'nın
"Mükellef ve Sorumlusu" başlıklı 4'üncü maddesine eklenmesi öngörülen 4'üncü
fıkra ile işletmelerde belgesiz mal bulunduranlar hakkında yapılacak idari
işlemler ve müeyyideleri belirlenmektedir.
Buna göre "Fiili veya kaydi envanter sırasında" söz konusu yasaya ekli
listelerdeki malların belgesiz olarak bulundurulduğunun tespiti halinde,
belgesiz mal bulunduran mükelleflere bu malların alış belgelerinin ibrazı için
tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilecektir. "Bu süre içinde alış
belgelerinin ibraz edilememesi halinde belgesi ibraz edilemeyen malın tespit
tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan ÖTV, alışını belgelemeyen mükellef
adına re'sen tarh edilecektir. "Bu şekilde tarh edilecek olan ÖTV asgari maktu
vergi miktarından az olamayacaktır."
Yapılması öngörülen yasal düzenleme ile "Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası
uygulanacaktır." Ancak, belgesiz mal bulunduran mükelleflere bu malları
satanlara, bu satışları ile ilgili vergi inceleme raporuna dayanılarak ÖTV
tarhiyatı yapıldığı takdirde, ayrıca alıcıdan ÖTV ve buna ilişkin ceza
aranmayacaktır.
Bilindiği üzere Vergi Usul Yasası'nın 134'üncü maddesi uyarınca vergi incelemesi
yapmaya yetkili olanlar tarafından lüzum görüldüğü takdirde inceleme işletmeye
dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterlerinin tetkikine de teşmil
edilebilmektedir. Dolayısıyla vergi incelemesi yapmaya yetkili kılınan elemanlar
işletmelerde fiili envanter yapma yetkisine sahip oldukları gibi, yasal
düzenleme gereği fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan
tarafından tasdik ettirilen giderler de Hazinece mükellefe ödenmektedir.
Gerçekte ÖTV Yasası'nın mevcut 4'üncü maddesine 4'üncü fıkra olarak eklenmesi
öngörülen düzenlemeye paralel bir düzenleme Katma Değer Vergisi (KDV) Yasası'nın
9'uncu maddesinin 2'nci fıkrasında yer almaktadır. Söz konusu fıkraya göre de
"Fiili ya da kaydi envanter sırasında belgesiz mal bulundurulduğu veya belgesiz
hizmet satın alındığının tespiti halinde, bu alışlar nedeniyle ziyaa uğratılan
KDV'si, belgesiz mal bulunduran veya hizmet satın alan mükelleften aranmaktadır.
Belgesiz mal bulundurdukları veya hizmet satın aldıkları tespit edilen
mükelleflere, bu mal ve hizmetlere ait alış belgelerinin ibrazı için tespit
tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin
ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilemeyen mal ve hizmet tespit
tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan KDV alışlarını belgeleyemeyen
mükellef adına re'sen tarh edilir. Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanır."
Yasal düzenleme gereği olarak "belgesiz alınan mal ve hizmetleri satanlara, bu
satışlarla ilgili olarak, vergi inceleme raporuna dayanılarak KDV tarhiyatı
yapıldığı takdirde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin ceza ayrıca alıcıdan
aranmaz."
Buna göre gerek KDV Yasası'nın 9/2 maddesinde yer alan düzenleme ve gerekse ÖTV
Yasası'nın 4'üncü maddesine eklenmesi öngörülen düzenleme ile faturasız mal
bulunduran ve bu durumu vergi denetim elemanlarınca tespit edilen mükelleflerin
söz konusu tespit tarihinden itibaren on gün içinde faturasız malların
faturasını ibraz edememeleri halinde ÖTV ile KDV bu mükellefleden ceza olarak
aranacaktır.
Burada üzerinde durulması gereken bir önemli husus da KDV Yasası'nın 20'nci
maddesinde yer alan matrah tanımıdır. Söz konusu verginin uygulanmasında;
"Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden
bedeldir." Bu bağlamda yasal düzenleme ile yapılan tanımlamadan anlaşılacağı
üzere KDV'de "bedel" sözü malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut
bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa
olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve
para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder.
"Dolayısıyla satıcı tarafından malın maliyetine dahil edilmiş bulunan vergi,
resim, harç, fon payı gibi unsurlar KDV'nin matrahına dahil olmaktadır.
Mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde ÖTV'ye tabi olan bir mal ticari dolaşımda
aynı zamanda KDV'ye de tabi olmakta ve KDV ÖTV dahil bedel üzerinden
hesaplanmaktadır. Çünkü ÖTV yasal düzenleme gereği vergiye tabi malın ya ilk
tesliminde veya ithalatı aşamasında ödenmektedir.
Yapılması öngörülen yasal düzenleme ile "kaçak mal bulunduranlara" bu durumda
"çifte vergi ve ceza gelmekte olup (Kızılot, Şükrü "Kaçak mal bulunduranlara
çifte vergi geliyor", Hürriyet, 12.4.2008) buna göre günümüzde başta akaryakıt
kaçakçılığı olmak üzere ÖTV'ye tabi birçok malın faturasız bulundurulması
halinde uygulanacak cezanın toplam maliyetinin artırılması ve caydırıcı olması
hedeflenmiştir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |