|
Kiraların vergisinde ince noktalar
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 22 Mart 2005
Salı - Hürriyet
MART ayının sonuna kadar, kira geliri elde edenlerin, beyanname vermeleri ve
tahakkuk eden verginin de yarısını ödemeleri gerekiyor.
10 mart 2005 tarihli Hürriyet’in ücretsiz eki olarak verdiğimiz ‘Gelir Vergisi
Kılavuzu’nda, kira gelirlerinin nasıl vergilendirileceğini, ayrıntılı olarak
açıkladık. Bu eki okuyanların, en çok merak ettikleri ve bize sordukları
konuları da bu yazımızda bulacaksınız.
1- Konutunu Kiraya Verip Kirada Oturanlar:
Bu durumda olanlar, ‘Gerçek gider’ yöntemini seçerlerse, tahsil ettikleri
kiradan, ödedikleri kirayı düşebilirler. Ödedikleri kira daha fazla ise,
beyanname verirler ancak vergi ödemezler. Ödenen konut kirası, eşe ait konut
kira gelirinden indirilemez. Ancak, kira sözleşmesinin, kira geliri elde eden eş
adına değiştirilmesi halinde, indirilmesi mümkündür.
2- Kira Gelirinin Tahsil Edilmeyen Kısmı:
Kira gelirleri beyan edilirken, tahsil edilen ayların kirası beyan edilecek.
Ancak, 2003 yılı kirasının bir kısmı 2004‘te tahsil edilmişse, o da 2004 yılı
kira geliri olarak beyan edilecek.
3- Konut Kira İstisnası Her Ev için mi?
Hayır. 2004 yılında 1 milyar 800 milyon TL, 2005 yılında da 2.000 YTL olan,
konut kira gelirleri, kira geliri elde edilen her ev için değil, toplam kira
gelirine uygulanır.
4- Karı ve Kocanın Kira Gelirleri:
Karı ve kocanın ayrı ayrı kira gelirleri varsa, her ikisi de bu gelirlerini ayrı
ayrı beyan ederler ve istisnadan da ayrı ayrı yararlanırlar.
5- Hem İşyeri Hem de Konut Kira Geliri Olanlar:
2004 yılı konut kira geliri, 1 milyar 800 milyon lirayı aştığında, beyanı
gerekiyor. Maliye Bakanlığı görüşüne göre; konut kirasının yanısıra işyeri kira
geliri de elde edenlerin;
a) Konut kira gelirinden istisna düşülecek,
b) İstisna sonrası tutar ile işyeri kira geliri toplanacak,
c) Bu tutar 14 milyar lirayı aşıyorsa, kira gelirinin tamamı beyan edilecek.
Aşmıyorsa, yalnızca 1 milyar 800 milyon lirayı aşan, konut kira geliri beyan
edilecek. Ancak GVK Md. 86/1-c’de ‘vergiye tabi gelir toplamı’ deyimi
kullanıldığı için, yüzde 25 götürü gideri düştükten sonra kalan kısmın 14 milyar
TL’lik sınırı aşıp aşmadığına bakmak gerektiği düşüncesindeyiz.
6- Kira Geliri Elde Edenin Emekli Aylığı ya da Ücret Geliri:
Kira geliri nedeniyle, yıllık gelir vergisi beyannamesi verenlerin, ayrıca
emekli aylıklarını da beyan etmeleri gerekmiyor.
Kira gelirinin yanı sıra, ücret geliri de olanların, bir işverenden elde
ettikleri ücret gelirini, tutarı ne olursa olsun beyanı gerekmiyor. Ancak,
birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi durumunda, asıl işverenin
dışındaki ücret gelirleri 14 milyar TL’yi aşıyorsa, ayrıca ücret gelirleri de
beyan edilecek.
7- İşyeri Kira Gelirinin Stopajını Kiracı Vergi Dairesine Yatırmazsa:
İşyeri sahibinin, bundan dolayı herhangi bir sorumluluğu yok. İşyeri kira geliri
14 milyar TL’yi aşması nedeniyle beyan edildiğinde, bununla ilgili yüzde 22
stopajı, kiracı, vergi dairesine beyan etmemiş ya da yatırmamış olsa dahi,
hesaplanan gelir vergisinden mahsup edebilir.
8- Eşe ya da Çocuğa Bedelsiz Kiralanan İşyeri:
Yıllık emsal kira tutarı, 750 milyon lirayı aşıyorsa, yıllık beyanname ile
tamamı beyan edilecek. Emsal kira bedeli, o işyerinin, emlak vergisi değerinin
yüzde 5‘i olarak hesaplanacak.
9- Yazlık Evini Kiraya Verenler:
2004 yılında elde ettikleri kiranın tutarı, 1 milyar 800 milyon lirayı aşmışsa
beyan edilecek. Aşmamışsa beyan edilmeyecek.
10- Yurtdışındaki Türklerin İşyeri Kira Geliri:
Yurtdışında oturma ya da çalışma izni bulunan Türk vatandaşları, Türkiye’de elde
ettikleri, stopaja (vergi kesintisine) tabi tutulmuş işyeri kira gelirlerini,
tutarı ne olursa olsun beyan etmeyecekler.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|