|
Emlaktan pasaporta vergiler artacak
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com 30
Aralık 2009 Çarşamba - Hürriyet
2010 yılına vergi artışlarıyla giriyoruz.
Dün Hürriyet’te okudunuz; yaklaşık 22 milyon vatandaşı ilgilendiren “emlak
vergisi”nde artış değil adeta “patlama” var!
2010 yılında otomobilinizin vergisi, noter ve yargı harçları, pasaport ve
diploma harcı, işyeri açmada ödenen ruhsat harcı, damga vergisi, çevre temizlik
vergisi ve daha birçok vergi artıyor.
Ayrıca, akaryakıttan alınan Özel Tüketim Vergisi, sigaradan ve beyaz eşyadan
alınan vergi ve daha birçok vergi 2010 yılında artacak.
2010 yılında konut ve işyeri kira gelirlerinin beyan sınırı ve istisna tutarı
belli oldu. Tüccarları ilgilendiren defter tutma hadleri, fatura ve fiş
düzenleme sınırı ve 2010 yılı yeni vergi cezaları da açıklandı.
Birkaç gün sürecek olan bu yazı dizimizde, 2010 yılı vergilerini tek tek ele
alarak açıklamaya çalışacağız.
ÜCRETLİLERİN TARİFESİ BELLİ OLDU
Yaklaşık 10 milyon ücretliye, 2010 yılında uygulanacak “Gelir Vergisi Tarifesi”
belli oldu.
Yeni vergi tarifesi, 2009 yılı için uygulanan tarifedeki ilk gelir diliminin 100
TL artırılması yani 8.700 TL’den 8.800 TL’ye yükseltilmesi şeklinde oldu. Diğer
dilimler aynı kaldı.
Yalnızca ücretlileri değil, ücret dışındaki gelirleri de (ticari kazanç, kira
geliri, serbest meslek kazancı, zirai kazanç, kâr payı ve temettü geliri ve
arızi kazançları da) ilgilendiren yeni tarife, tabloda gösterilmiştir.
ENGELLİ ÜCRETLİLER
Engelli ücretlilere, “asgari geçim indirimi”nin
yanı sıra, “sakatlık indirimi” adı altında ilave bir vergi kalaylığı sağlanıyor
(Gelir Vergisi K.Md.31). Buna göre, 2010 yılında;
· Birinci derece engellilere 680 TL,
· İkinci derece engellilere 330 TL,
· Üçüncü derece engellilere 160 TL,
Sakatlık indirimi uygulanacak. Burada söz edilen birinci derece engelliler;
çalışma gücünün asgari yüzde 80’ini, ikinci dereceler asgari yüzde 60’ını,
üçüncü dereceler de en az yüzde 40’ını kaybetmiş olanlardır.
YEMEK YARDIMI ARTMADI
İşverenlerin, işyeri ya da işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde,
işçilerin yemek yedikleri durumlarda, 2009’da 10 TL olarak uygulanan istisna
tutarı, 2010 yılı için artırılmadı ve 10 TL olarak aynen tespit edildi.
Hazine bonosu ve devlet tahviline stopaj var, beyan yok 2010 yılında elde
edilecek olan Hazine bonosu ve Devlet tahvili faiz geliri üzerinden yüzde 10
stopaj (vergi kesintisi) yapılacak. Ancak faiz gelirinin tutarı ne olursa olsun,
yıllık beyanname ile beyan edilmeyecek. Gelir vergisi de ödenmeyecek.
1 OCAK 2006’DAN ÖNCE İHRAÇ EDİLENLER
1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen her türlü tahvil ve Hazine bonolarından
elde edilen gelirlerin vergilendi-rilmesinde, 2009 yılı gelirlerine “yüzde 16,7
indirim oranı” uygulanacak.
Bu gelirlere ayrıca istisna uygulanmayacak.
BORSA KAZANCINA 2010’DA DA VERGİ YOK
2010 yılında, tıpkı 2009 yılında olduğu gibi, gerçek kişilerce elde edilecek
borsa kazançları “tutarı ne olursa olsun” yıllık gelir vergisi beyannamesi ile
beyan edilmeyecek. 2010 yılında elde edilecek borsa kazançları, stopaja da tabi
olmayacak.
BAĞIŞ, YARIŞMA VE ÇEKİLİŞLER
Gayrimenkul, otomobil ya da başka bir malın bağışlanması halinde,
2010 yılında bağışlanan malın 2 bin 535 TL’si veraset ve intikal vergisinden
müstesna olacak. Yarışmalarda kazanılan paraların da yine 2 bin 535 TL’si
vergiye tabi tutulmayacak.
Yurtdışındaki bankalardan elde edilen faizler beyan edilecek
YURTDIŞINDA herhangi bir bankadan ya da başka bir kurumdan örneğin İngiltere,
ABD ya da Almanya’daki banka hesabından faiz geliri elde eden ve Türkiye’de
yerleşik olan bir kişi, o ülkede faiz geliri elde etmişse, bu gelirini (2010’da
1.090, 2009’da 1.070 TL’yi aşması halinde) Türkiye’de beyan etmek zorundadır.
Türkiye’de beyan edilen gelirden, faiz gelirinin elde edildiği ülkede stopaj
yapılmışsa, bu stopaj Türkiye’de hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir yani
indirilir. Kalan kısım, vergi olarak ödenir.
2010 yılı faiz ve repo gelirlerine beyan yok
2010 yılında, elde edilen banka mevduat faizi, döviz tevdiat hesabı faizleri ve
repo gelirleri, tutarı ne olursa olsun, vergi dairesine beyan edilmeyecek ve
gelir vergisi de ödenmeyecek. Faiz ödemelerinden sadece yüzde 15 stopaj (vergi
kesintisi) yapılacak. Bu uygulama, aksine bir yasa değişikliği olmadığı
takdirde, 31.12.2015 tarihine kadar devam edecek.
Off-shore hesapların faizine 1.090 TL sınırı
BU faizler, stopaja tabi olmadığı için, Türkiye’de beyan edilmesi gerekiyor.
2010 yılında, off-shore bir ülkedeki banka hesabından faiz geliri elde edilmesi
durumunda, yıllık faiz gelirinin TL karşılığı, 1.090 TL’ye (2009’da 1.070 TL’ye)
kadar ise beyanname verilmeyecek. Aşması durumunda, beyanname verilecek.
Alacak faizi 1.090 TL’yi aşarsa vergisi ödenecek
BİR kişinin, bir başka kişiye borç para verip karşılığında sağladığı parasal
menfaat “alacak faizi” olarak kabul edilip, vergiye tabi tutuluyor.
2010 yılında elde edilen alacak faizi tutarı, 1.090 TL’ye (2009 yılında ise
1.070 TL’ye) kadar ise beyan edilmeyecek. Aşması durumunda, tamamı beyan
edilecek. Alacak faizleri stopaja tabi değil.
Şirket ortaklarına güzel haber
2010 yılında elde edilen ve 239 bin 200 TL’ye kadar olan limited şirket kâr payı
ya da anonim şirket temettü gelirine (kâr payına), vergi ödenmeyecek.
Nedenine gelince, 2010 yılı vergi tarifesine göre, 239 bin 200 TL’ye kadar olan
kâr payı için, ödenecek vergi çıkmıyor.
Bunun altında kâr payı alanlar ise, beyanname verdiklerinde 1 TL vergi
ödemeyecekleri gibi, üste “vergi iadesi” alacaklar.
Buna göre, 2010 yılında elde edilecek kâr payı ya da temettü geliri;
- 44 bin TL’den az ise, beyanname verilmeyecek. Kâr dağıtımındaki yüzde 15
stopaj, nihai vergi olacak.
- 44 bin TL ile 239 bin 600 TL arasında ise, beyanname verilmesi gerekiyor.
Ancak ödenecek vergi çıkmayacak. Vergi iadesi talep edilebilecek.
- 239 bin TL’den fazla ise, beyanname verilmesi ve fark vergi ödenmesi
gerekiyor.
Merak edenler için açıklayalım.
239 bin TL kâr payı dağıtan şirket, yüzde 15 stopaj yapıyor. Bu da 35.850 TL
ediyor.
Kâr payı geliri elde eden kişi, yasa uyarınca, bu gelirin yarısı olan 119.500
TL’yi beyan ediyor. Hesaplanan gelir vergisi 35.850 TL.
Bundan, kâr dağıtımında yapılan stopajı mahsup ediyor. Sonuçta ödenecek, gelir
vergisi çıkmıyor.
2010 yılında 239 bin 200 TL’nin üzerindeki kâr payı veya temettü dağıtılması
durumunda ödenecek gelir vergisi çıkıyor.
YURTDIŞINDAKİLERE HİÇ YOK
Yurtdışında yerleşik olanların, Türkiye’de elde ettiği kâr payı ya da temettü
geliri 1 milyon TL hatta 100 milyon TL dahi olsa, bu gelirini Türkiye’de beyan
etmeyecek.
Öteden beri böyle olan bu uygulama, 2010 yılı gelirleri için de geçerli.
YARIN: KONUT VE İŞYERİ
KİRALARI EMLAK VERGİSİ, GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCI
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz. |