|
Başbakan’ın şirket hissesini satış vergisi
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 17 Mayıs 2005
Çarşamba - Hürriyet
BAŞBAKAN Erdoğan’ın, ortağı olduğu anonim
şirketteki hisselerini satması üzerine, bu satıştan doğan kazancın vergisinin
ödenip ödenmediği merak konusu oldu.
Bir soru önergesi ile Başbakanın şirket hissesi satışı dolayısıyla, kaç lira
vergi ödediğinin sorulması, bunu yanıtlayan Sanayi Bakanı Ali Coşkun’un da
‘vergi mahremiyeti’ nedeniyle açıklamada bulunamayacağını belirtmesi, kafaları
iyice karıştırdı.
Bu arada, çok sayıda Hürriyet okuru ‘Biz de anonim şirket hissesi sattık, bunun
vergisi mi var?’ diye sorunca, konuyu açıklamakta yarar gördük.
HİSSE SATIŞININ VERGİSİ
Anonim şirket ortağının, şirketteki hissesini satması olayında, vergi durumu
aşağıdaki gibi oluyor.
1- Hisse Senedi Bastıran Şirketler
Anonim şirket, hisse senedi bastırmış ve ortaklarına dağıtmışsa, hisse
senetlerinin ne zaman elden çıkarıldığı önemli. Elinde hisse senedi olan ortak,
bu hisse senedini iktisap (edinme) tarihinden itibaren, bir yıl geçtikten sonra
elden çıkarmışsa, bundan doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun gelir vergisine
tabi değil.
Buna göre, örneğin 20.6.2003 tarihinde edinilen 100 milyar TL’lik hisse
senedinin, 17 Mayıs 2005 tarihinde 600 milyar TL’ye (600 bin YTL’ye) satılması
halinde, bundan doğan kazanç, bir yıllık süre geçtiği için gelir vergisine tabi
olmayacak. Bir kuruş vergi ödenmeyecek (Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer Md. 80/1).
Hisse senedinin, edinme tarihinden itibaren, bir yıl içinde satılması halinde,
bundan doğan kazancın 13 bin YTL’yi aşan kısmı gelir vergisine tabi olacak.
Kazancın hesaplanmasında, hissenin edinme değeri, elden çıkarıldığı ay hariç
olmak üzere, DİE tarafından belirlenen TEFE artış oranında artırılıp, satış
bedeli ile kıyaslanır (GVK Mük. Md. 81/son). 2005 yılında ortaya çıkan kazancın,
13 bin YTL’yi aşan kısmı ‘değer artış kazancı’ olarak gelir vergisine tabi
tutulur (GVK Mük.Md. 80, f.3).
2- Geçici İlmühaber Satışı
Hisse senedi bastırmamış olan anonim şirketlerin, ortaklarına hisse senedi
yerine geçmek üzere ‘ilmühaber’ vermesi de mümkündür. Bu durumda, ilmühaberlerin
elden çıkarılmasından doğan kazancın vergilendirilmesi, hisse senedi satışında
olduğu gibidir (Bkz. 23.3.2000 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 232 No.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliği). Yani bir yıllık süre geçtikten sonra yapılan
satışlardan elde edilen kazançların tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi
değildir. İlmühaberlerin çıkartılması için, herhangi bir resmi kurumdan izin
almaya gerek yoktur. Bilgisayarla bile hazırlanıp, çoğaltılabilir. Ancak,
yönetim kurulu başkanı ve bir üyenin imzalaması gerekir.
3- Hisse Senedi Bastırmayan Anonim Şirketler
Anonim şirket hisse senedi bastırılmamışsa yani şirketin hisse senedi yoksa,
ilmühaber de çıkarmamışsa, hisse satışı bir yıl geçtikten sonra da yapılsa,
bundan doğan kazanç ‘Değer Artış Kazancı’ olarak, gelir vergisine tabi tutulur (GVK
Mük.Md. 80/4).
Bu durumda, kazancın hesaplanmasında; hissenin edinme değeri, elden çıkarıldığı
ay hariç olmak üzere, TEFE artış oranına göre artırılarak belirlenir. Bu şekilde
belirlenen edinme değeri, satış tutarı ile kıyaslanır. 13.000 YTL’yi aşan kısım
gelir vergisine tabi tutulur. Yukarıda belirtilen bir yıllık süre, 1 Ocak 2006
tarihinden itibaren 2 yıl olarak uygulanacak (Bkz. 5281 Sayılı Kanun’un 27.
maddesi).
Sonuç olarak belirtmek gerekirse, Başbakan’ın anonim şirket hissesi satışı da
dahil, hissesini satan herkesin vergi durumu yukarıda açıkladığımız gibi
olacak...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|