|
BİZE GÖRE
Yersiz ve fazla ödenen KDV
Veysi Seviğ - 08 Şubat 2007 Perşembe - Dünya
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 8'inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca
"Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura
veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde; düzenlediği bu tür
vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler.
Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı
gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen
vergiler Maliye Bakanlığı'nın belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere
iade edilir."
Katma Değer Vergisi Yasası uygulaması ile ilgili olarak yayımlanan 23 seri
numaralı Genel Tebliğ'in (B) bölümü ile yapılan yönlendirme gereği olarak
"...fazla hesaplanan vergilerin mükellefleri tarafından vergi dairesine
yatırılması gerekmektedir. Bu şekilde fazla ödenen vergileri yüklenen kişilerin
katma değer vergisi mükellefi olması halinde bu vergileri vergiye tabi
faaliyetleri üzerinden hesaplanan katma değer vergilerinden indirebilmeleri
mümkün olduğundan, vergi dairesince bir iade işlemi yapılmasına gerek
bulunmamaktadır." 18.07.1986 gün ve 19168 sayılı Resmi Gazete)
Söz konusu açıklama çerçevesinde fazla veya yersiz vergi ödeyenin katma değer
vergisi mükellefi olmaması halinde, bu vergiyi alan ve beyan eden mükellefle
birlikte mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurması gerekmektedir.
"Bu başvuru üzerine vergi dairesi, öncelikle başvuru sahibinin KDV mükellefi
olmadığını (sorgulama ile) tespit edecektir." (Oktar, Kemal "KDV İstisnalar ve
İadeler" Maliye ve Hukuk Yayınları 7. baskı Ankara, 2007 Sf: 408)
Eğer fazla ödenen katma değer vergisi üstlenenin (alıcının) katma değer vergisi
açısından mükellef olmadığı anlaşılırsa fazla ve yersiz alınan katma değer
vergisi alıcıya iade edilebilecek, yani ödenecektir.
Ancak eğer alıcı katma değer vergisi mükellefi ise bu takdirde söz konusu
mükellef fazla ve yersiz ödemiş bulunduğu katma değer vergisini müşterilerinden
almış olduğu ve hesaplanan katma değer vergisinden indirilebilir KDV olarak
indirim konusu yapacaktır.
Bilindiği üzere Katma Değer Vergisi Yasası'nın 29/1 maddesi uyarınca
"mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer
vergisinden...faaliyetlerine ilişkin olarak" kendilerine yapılan teslim ve
hizmetler dolayısıyla hesaplanarak, düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda
gösterilen katma değer vergisi toplamını indirebilmektedir.
Bu bağlamda indirim hakkı bulunmayan işlemlerde, mal ve hizmet satın alanların
fazla ve yersiz ödedikleri katma değer vergisinin iadesini talep etmeleri mümkün
bulunmaktadır. Bu bağlamda 23 seri numaralı KDV Genel Tebliği'nde de "indirim
hakkına sahip olmayanlara iadesi" gerektiği ifade edilmiştir. Buna göre tebliğ
ile yapılan yönlendirmeye göre; yersiz veya fazla olarak uygulanan vergilerin
iadesi için bu vergilere muhatap olanlar ile bu işleri yapan mükellefin birlikte
vergi dairesine başvurmaları öngörülmüştür. Yersiz veya fazla uygulanan
vergilere muhatap olanların indirim hakkına sahip olmadıklarının belirlenmesi
sonucunda bu vergiler Vergi Usul Yasası hükümleri çerçevesinde mükellefe iade
edilebilecektir.
Söz konusu vergilendirme işleminin gümrük girişi sırasında yapılması halinde ise
iade işlemi Gümrük Yasası çerçevesinde yapılabilecektir.
Bilindiği üzere ithalat aşamasında katma değer vergisinin fazla ve yersiz
ödenmesi halinde kendisinden fazla ve yersiz katma değer vergisi alınanların bir
dilekçe ile gümrük idaresine başvurmaları gerekmektedir.
Gümrük idaresi bu başvuru üzerine kendisinden fazla katma değer vergisi alınan
kişi veyahut da katma değer vergisi mükelllefi olmayan kurumun bu özel durumunu
vergi idaresi aracılığı ile sorgulaması gerekmektedir.
Gümrük işlemleri sırasında katma değer vergisi mükellefi olan bir gerçek veya
tüzel kişiye fazla ve yersiz uygulanan katma değer vergisinin söz konusu
yükümlülere iade etmesi, bu verginin ödeyecileri tarafından yapmış oldukları
işlemler nedeniyle elde ettikleri katma değer vergisinden indirim konusu
yapılabileceği için mümkün değildir.
Son zamanlarda özellikle vergi oranlarının uygulanmasından kaynaklanan fazla
ödemelerin hak sahiplerine dönüşümüne yönelik olarak ortaya çıkan duraksamaların
giderek arttığı ve bu bağlamda ortaya çıkan uyuşmazlıklara farklı yaklaşımlarla
çözüm arandığı gözlenmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|