|
Yetim Aylığı Kesildiği Tarih İtibariyle
Tekrar Bağlanması Gerekiyor
Ekrem Sarısu 11 Kasım 2007 Pazar - Posta
Soru: Baldızım 1984 yılında eşini kaybetti. Eşinden dolayı SSK’dan aylık
bağlandı. 1995 yılında da yine SSK emeklisi olan babasından dolayı aylık
bağlandı. Ancak 2004 yılında babasından aldığı maaşı kesip verilen paraları da
faiziyle birlikte eşinde aldığı maaştan kesiyorlar. Posta Gazetesi’ndeki
yazınızda okuduğuma göre; iki maaş alınabiliyor? Bu konuda ne yapmamız gerekir?
Bize yol gösterir misiniz?
Enver Vecdi DEMİR / Eskişehir
Cevap: 06.08.2003 tarihine kadar baldızınız
gibi eşinden dolayı dul aylığı alanlara, babalarından ve analarından dolayı da,
yetim aylığı bağlanıyordu. 4958 sayılı Yasa ile yapılan düzenleme sonucu
06.08.2003 tarihinden itibaren bu uygulama terk edilerek, dul aylığı alanlara,
baba ve anadan dolayı yetim aylığı bağlanmamaya, bağlanan aylıklarda kesilmeye
başlandı. Ancak, uygulamanın toplumda sert tepki görmesi ve pek çok kişinin
mağdur olması üzerine, 07.09.2005 tarihinden itibaren 5386 sayılı Yasayla
yapılan düzenleme sonucu, eski uygulamaya dönüldü ve sosyal güvenlik kurumlarına
tabi olarak çalışmamak ve bu kurumlardan kendi çalışmaları dışında gelir ve
aylık almamak şartıyla, bekar (veya dul) kız çocuklarına ana ve babalarından
dolayı yetim aylığı bağlanmaya başladı. Kesilen aylıklar ve bağlanmayan
aylıklarda tekrar bağlanması gerekiyor. 5386 sayılı yasa ile 506 sayılı kanuna
eklenen Geçici md. 91 hükmüne göre, kesilen yetim aylıklarının talep
beklemeksizin kesildiği tarih itibariyle bağlanması gerekiyor. Nitekim SSK
17.07.2005 tarih ve 12-146 sayılı Genelgesi ile bu konuda yapılacak işlemleri
yukarıdaki gibi açıklamış bulunuyor.
Baldızınız, söz konusu genelge gereğince babanızdan dolayı aldığı yetim
aylığının, Geçici 91. madde ve 12-146 sayılı Genelge hükümlerince kesildiği
tarih itibariyle tekrar bağlanmasını talep etsin. Şayet aylığı bağlanmazsa, İş
Mahkemesi’ne dava açın.
İşvereniz Prim Borcu Emekliliğinizi Etkilemez
Soru: 1970 doğumluyum. 01.11.1987’de sigortaya
başladım. Halen sigortalılığım devam ediyor. 2002’de sakatlık raporu aldım. % 80
sakatlık raporum var. O zamandan beri vergi indiriminden yararlanıyorum.
Yaklaşık 5500 gün sigorta günüm var. Ancak 3 yıldır şirketim sigortamı SSK’ya
tahakkuk ettirdiği halde primleri ödemiyor. Ama internetten günlerim sicilime
kaydediliyor. Brüt maaşım 1472 YTL. İşyerimin SSK primlerini ödememesi benim
emekli olmamda sorun yaratır mı? Ortalama ne kadar malul aylığı bağlanır? Malul
aylıklarının ne kadar bağlanacağını hesaplama formülü var mı?
Metin Volkan HATİP
Cevap: İlk defa sigortalı olduğunuz tarihte özürlüyseniz, malulen emekli
olamazsınız. Ancak, Vergi indirim hakkı aldığınızdan ve 06.08.2003 tarihi
itibariyle 12 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan, 15 yıl sigortalılık
süresi, 3600 gün prim ödeme şartlarıyla yaş haddine tabi olmadan istediğiniz
zaman emekli olabilirsiniz. İşvereninizin çalışmalarınızı SSK bildirmesi esas
olup, tahakkuk eden primleri ödeyip ödemediği sizi bağlamaz. Primlerin
ödenmemesi İşverenle SSK arasında bir konudur. SSK alacağını takip eder alır
veya alamaz. Bu husus emekliliğinizi etkilemez.
Tarım Bağ-Kur’u İçin 25 Tam Yıl Şart
Soru: 01.01.1961 doğumluyum. 01.01.1986 yılında çiftçi Bağ-Kur’una kayıt oldum.
Bağ-Kur’a borcum yok. Askerlik borçlanmamı yatırdım. Ne zaman emekli olabilirim?
Mehmet ELVAN / Manisa
Cevap: 01.06.2002 tarihi itibariyle 25 tam yıl prim ödeme sürenizi doldurmaya
sizin gibi; 6,5 yıldan fazla, 8 yıldan az süre kalan Tarım Bağ-Kur
sigortalıları; 25 tam yıl prim ödemek ve 48 yaş şartlarıyla emekli olabiliyor. 2
yıl 2 ay daha prim ödeyerek 22 yıl 10 ay olan prim ödemenizi 25 tam yıla
çıkartacağınız Mayıs 2009 ayında emekli olabilirsiniz.
55 Yaşını Dolduracağınız Tarihte Emekli Olabilirsiniz
Soru: 30.09.1957 doğumlu bayanım. 01.02.1995’de
Bağ-Kur’a kayıt oldum 1 sene ara boşluğum var. Şuan 12 basamaktayım ve ödemeye
devam ediyorum. Kısmi yaşlılık emekliliğini ne zaman hak edebilirim?
Dursun AKSOY / Zonguldak
Cevap: 01.10.1999 tarihi itibariyle, Bağ-Kurda kısmi yaşlılık aylığı için aranan
15 tam yıl prim ödeme ve 55 yaş şartlarını yerine getirmeye sizin gibi, 10 tam
yıldan fazla süre kalan bayan sigortalılar, 55 yaşında emekli olabiliyor. Prim
ödemenizi 15 tam yıla çıkartmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız
30.09.2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Eşinizin Eksik Günlerini Tamamlamak Çok Zor
Soru: 1940 doğumluyum. Eşim 1935 doğumlu ve 1993 yılında vefat etti. 105 günlük
sigortası var. 24 ay askerlik yapmış. Askerlik borçlanması ile beraber 825 gün
toplam primi oluyor. Dul aylığı bağlanabilmesi için 75 gün açık var. Çünkü, 900
gün prim ödemesi lazımmış. 75 günü hangi yasal yol ile ödeyip eşimden dolayı
emekli olabilirim?
Fadime ALTUN / İstanbul
Cevap: Eşinizin 75 gün eksiğini;
-Yurtdışı çalışması varsa, yurtdışı çalışmasını borçlanarak,
- Eşinizin çiftçiliği varsa, satmış olduğu ürünlerden Bağ-Kura prim kesintisi
yapılıp yapılmadığını araştırın, kesinti yapılmışsa, Tarım Bağ-Kurunu tescil
ettirerek,
- Sigortasız çalışmış olduğu yerler varsa, veya sigortalı çalışmakla birlikte
eksik bildirilen günleri varsa, bugünleri ya işverene beyan ettirerek veya
mahkemeye dava açarak(şayet kanıtlayabiliyorsanız)
kazanacağınız günlerle tamamlayabilirsiniz. Ancak, kabul etmek lazım ki, bu
yollarla gün kazanmakta çok zordur.
Memur Veya Memur Emeklisi Değilseniz Yetim Aylığı Alabilirsiniz
Soru: SSK emeklisiyim. Eşimden boşandım. Vefat etmiş Emekli Sandığı emeklisi
annem veya babamdan maaş bağlatabilir miyim?
N.Ö / İstanbul
Cevap: Emekli sandığı, sandığa tabi olarak çalışmayan veya kendi çalışmalarından
dolayı sandıktan gelir ve aylık almayan bekar, evlenmiş olsa da boşanan veya dul
kalan kız çocuklarına ana veya babalarından dolayı yetim aylığı bağlar. Emekli
Sandığına tabi olarak çalışmıyor veya emekli sandığından gelir veya aylık
almıyorsanız, anne veya babanızdan dolayı Emekli Sandığından yetim aylığı
alabilirsiniz.
Babanızın SSK’da Bağ-Kur’dan Erken Emekli Olur
Soru: Babam 03 Mart 1963 doğumlu. 1997’den beri Bağ-Kur primlerini yatırıyor.
SSK’ya geçmek istiyor. Ne kadar daha prim yatırması gerekir? Askerlik süresini
yatırırsa fayda eder mi?
Nail ÖZSUYU
Cevap: Bağ-Kurdan emeklilik zordur. Bağ-Kur, 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemesi
arar. Babanızın SSK ya geçmesinde yarar var. Askerliğini borçlanırsa SSK da
emeklilik için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş
şartlarına tabi olur. Bağ-Kurla birlikte prim ödemesini 5825 güne tamamlaması
şartıyla, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 2021 yılında emekli
olabilir.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz ! |