Çalışmaya devam ederseniz daha erken emekli olursunuz

26.11.2007

Arşiv Arama

Önceki Sayfa

Sezgin Özcan - 26 Kasım 2007 Pazartesi -gazeteport

Doğru yanıt için daha fazla bilgi vermelisiniz

24.11.1965 doğumluyum, 06.12.1983 tarihinde işe başladım, öğretmenim.
Askerliğimi görevim sırasında yaptım (subay olarak) o döneme ait keseneklerim emekli sandığına ödendi, yani hiç boşluğum yok.

Ne zaman emekli olabilirim.
ekin ekin
Öncelikle, doğru yanıtı verebilmek için sorunuzu anlamakta oldukça güçlük çektiğimi bilmenizi isterim. 18 yaşında işe girmişsiniz, öğretmensiniz, askerliğinizi göreviniz sırasında subay olarak yapmışsınız, hiç boşluğunuz yok. 18 yaşında öğretmen olarak işe başlayamayacağınıza göre, sigortalı bir işte çalışırken yüksek öğreniminizi tamamlamış, akabinde öğretmenliğe başlamış olmalısınız.

Verdiğiniz kısıtlı bilgiye göre, öğretmenliğinizi özel öğretim kurumunda yaptığınızı varsayarak, sorunuzu da SSK’dan ne zaman emekli olursunuz şeklinde yanıtlıyorum.

6.12.1983 sigorta başlangıcına göre SSK’dan emeklilik için 25 yıllık sigortalılık süresi, 48 yaş ve 5225 prim günü koşullarına tabisiniz. Sigorta başlangıcından bu yana boşluğunuz olmadığına göre, prim ödeme gününüz fazlasıyla yeterli. 48 yaşınızı dolduracağınız 24.11.2013 tarihinde SSK’dan emekli olursunuz.

Çalışmaya devam ederseniz daha erken emekli olursunuz

01.01.1978 doğumluyum. SSK işe girişim 01.10.1992 yazmaktadır. Bu tarih meslek lisesi staj başlama tarihim olup, bildiğim kadarıyla bu tarih sigorta başlangıcı sayılmamaktadır. Daha sonra 11.06.1994 tarihinde ilk primim yatırılmaya başlandı. Şu anda halen çalışmakta olup, 3929 prim ödeme gününe sahibim.

Bundan sonra çalışmazsam emeklilik şartlarım ne olur? Çalışmaya devam edersem ne zaman emekli olurum? Hangi tarih SSK başlangıç tarihim sayılır. 20 yıl hesabında 1994 tarihi sayılır mı?
Arzu Sönmez

Bundan sonra çalışmazsanız, kısmi yaşlılık aylığı için gereken 15 yıllık sigortalılık süresi, 50 yaş ve 3600 prim günü koşullarını en son 24.5.2011 tarihinden sonra yerine getirebileceğinizden, 58 yaşınızı dolduracağınız, 1.1.2036 tarihinde kısmi yaşlılık aylığına hak kazanırsınız.

11.6.1994 tarihi 20 yılın hesabında sigorta başlangıcınız sayılır. Tam aylık için 20 yıllık sigortalılık süresi, 51 yaş ve 5750 prim günü koşullarına tabisiniz.

En az 5750 gün prim ödemiş olmak koşuluyla 51 yaşınızı dolduracağınız 1.1.2029 tarihinde emekli olursunuz.

Sigorta başlangıç tarihinizden emin olun

19.10.1972 Doğuluyum. Sigorta başlangıç tarihim 02.10.1988.
Bu tarihten sonra 2 yıl staj yaptım. Fiili çalışma gün toplamım 5330 gün.
Halen çalıştığım işyerinden ayrılmak ve kıdem tazminatına hak kazanabilmem için daha kaç yıl çalışmam gereklidir?
Sevilcan Karaoğlan

2.10.1988 sigorta başlangıcıyla SSK’dan emeklilik için 20 yıllık sigortalılık süresi, 45 yaş ve 5300 prim günü koşullarına tabisiniz.

Prim gününüz tutuyor. 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlayacağınız 2.10.2008 tarihinde, emeklilik için yaş dışındaki koşulları sağlamış oluyorsunuz. Bu tarihten itibaren kıdem tazminatına hak kazanarak işten ayrılabilirsiniz. Ancak, sigorta başlangıç tarihinizden emin olmalısınız. Sigorta başlangıcı olarak belirttiğiniz tarih, staja başlama tarihi ise sigorta başlangıcı olarak kabul edilmez. Zira staj döneminde sadece kısa vadeli sigorta kolları için prim ödenip, uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlık ve ölüm sigortalarına) prim ödenmez. Bu nedenle sigorta başlangıç tarihi olarak, ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmeye başlandığı tarih kabul edilir. Buna göre sigorta başlangıç tarihiniz değişirse, 20 yıllık sigortalılık süresini dolduracağınız tarih de değişir.

SSK’dan emeklilik daha kolay

Doğum tarihi 25.06.1968 olan bayanın Bağ-Kur’da;

10.11.1992-26.01.1994 arası 1 yıl 2 ay 16 gün mecburi sigortalılık,
13.02.1998-31.12.2003 arası 5 yıl 10 ay 18 gün isteğe bağlı sigortalılık,
01.05.2004-31.12.2004 arası 7 ay 30 gün isteğe bağlı sigortalılık,
31.05.2007’den itibaren 4 ay 24 gün isteğe bağlı sigortalılık olmak üzere toplam 8 yıl 1 ay 28 gün hizmet süresi bulunmakta olup sigortalılığı devam etmektedir.
Ayrıca 22.09.2006-06.03.2007 arası 165 gün SSK sigortalılığı bulunuyor. Bu bayan Bağ-Kur sigortalılığını sona erdirip, sigortalılığını SSK’lı olarak mı sürdürmeli, yoksa Bağ-Kur’a mı devam etmelidir?
2008 yılında çıkacak yasaya göre nasıl davranmalıyız? Hangi kurumdan devam etmesi daha avantajlı ve ne zaman emekli olur?
Atilla Y.

SSK’dan emeklilik, Bağ-Kur’a göre daha kolay. Bayanın Bağ-Kur’dan emekli olabilmesi için 20 tam yıl (7200 gün) prim ödemesi ve 53 yaşını doldurması gerekiyor.

 Oysa SSK’dan emekli olabilmesi için 20 yıllık sigortalılık süresini ve 49 yaşını doldurması ve 5600 gün prim ödemesi yeterli.
Buna göre, SSK’ya geçip prim gününü 5600 güne tamamlamak koşuluyla 49 yaşını dolduracağı 25.6.2017 tarihinde SSK’dan emekli olmaya hak kazanır. Yeni yasa emeklilik durumunu etkilemez.

Sadece prim gününü tamamlamak kıdem tazminatı için yetmez

Ben bu sene mayıs ayında işimden istifa ettim. İstifa ettiğimde 5423 gün primim ödenmişti. 2008 yılında emekliliğe hak kazanacağım, ancak maaşım 2013 yılında bağlanacak. 5000 iş gününü doldurduğum için işyerimden emekli ikramiyesi almaya hak kazandığımı öğrendim.

2008 yılında mı, yoksa 2013 yılında mı alabilirim? Eğer vermek istemezlerse ne gibi bir çözüm bulabilirim?
Figen Ozan

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için, emeklilik için gereken yaş şartı dışındaki, sigortalılık süresi ile prim ödeme gün sayısı şartlarının yerine getirilmiş olması gerekiyor.

Sorunuzdan, prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirmiş olmakla birlikte, sigortalılık süresi şartını 2008’de yerine getireceğiniz anlaşılıyor. Yani, kıdem tazminatı ödenmesi için aranan iki şarttan sadece birini (prim ödeme gün sayısını) yerine getirmiş olduğunuzdan, istifa etmemiş olsanız da kıdem tazminatına hak kazanamazdınız. İstifa etmemiş olsaydınız 2008 yılında sigortalılık süresini de doldurmuş olarak kıdem tazminatına hak kazanabilirdiniz.

Alt sınırdan prim ödeyene alt sınır aylığı bağlanır

1964 doğumlu olan eşim (bayan) 1986 yılında Y. Kredi bankasında 1 yıl görev yapmıştı. Daha sonra 1999 yılında Bankanın Emekli Sandığı Vakfına başvuruda bulunarak isteğe bağlı sigorta sistemine geçtik. Yeni yasaya göre 2011 yılının Eylül ayında emekliliğe hak kazanacak.

Yaklaşık 8 yıldan bu yana asgari miktarda ödeme yapıyoruz, aylık 170.-YTL. Acaba son 3-4 yıl asgari ödeme tutarını artırmalı mıyız? Diyelim ki 250.-YTL ödemeye başladık, ileride alacağı maaş ne kadar artar? Bu konudaki genel tavsiyeniz nedir?
Şaban Çağıran

1 Ocak 2000’den önce sigortalı olanların emekli aylıkları, 2000 öncesi ve sonrasındaki prim ödeme süreleri için ayrı ayrı hesaplanan kısmi aylıklar toplamından oluşuyor. 1.1.2000 sonrası döneme ilişkin kısmi aylığın hesaplanmasında, 1.1.2000 sonrasına ait tüm yılların prime esas kazançları dikkate alınıyor. Her takvim yılına ait prime esas kazanç, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren aylık talep tarihine kadar geçen takvim yılları için TÜFE ve gelişme hızındaki artış oranında artırılarak güncelleniyor. Güncellenmiş yıllık kazançlar toplamı, toplam prim ödeme gün sayısına bölünüyor. Bulunan ortalama günlük kazancın 360 katı, kısmi aylığın hesaplanmasına esas alınacak ortalama yıllık kazancı oluşturuyor.

Ortalama yıllık kazanç, aylık bağlama oranı ile çarpılarak tam aylık, tam aylığın 1.1.2000 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü 1.1.2000 tarihi sonrasına ait kısmi aylık oluyor. Bu itibarla, daha fazla emekli aylığı için yıllık ortalama kazancın yükseltilmesi, bunun için de daha uzun süre yüksek prime esas kazanç tutarı üzerinden prim ödenmesi gerekiyor.

Eşinizin de prim ödeme sürelerinin büyük çoğunluğu 1.1.2000 sonrası döneme ilişkin olduğundan, emekli aylığını oluşturacak kısmi aylıklardan büyük kısmı bu dönemle ilgili olacak. Prim artışına gitmenizin yıllık ortalama kazancı ne kadar yukarıya çekeceğine bakmak gerek. Aylık 250 YTL prim, 1.000 YTL prime esas kazanç demek. Son 3-4 yıl bu tutardan ödeme yapmanız halinde ortalama kazanç çok fazla yükselmez. Zaten emekli aylığı bağlanmasında alt sınır aylığı uygulaması yapılıyor. Alt sınırdan ödeme yapanların hesaplanan emekli aylıkları da alt sınır aylığının altında kaldığı için, bugün için 521 YTL olan alt sınır aylığı bağlanıyor. Bu rakama yüzde 4 Sosyal Destek Ödemesi ve 4,69 lira Sosyal Yardım Zammı ilave edildiğinde de 547 lira oluyor.

Bağ-Kur basamak satın alanları mağdur ediyor

Ben Bağ-Kur dan basamak satın alarak 19. basamaktan emekli oldum ve maaşım 610 YTL. Bu normal midir?
Sorduğunuzda 12. basmaktan maaş bağlandığını söylediler. Henüz sistem kurulmamış..vs.

1 Şubat’tan beri maaşımın gerçek duruma gelmesini bekliyorum. Bu durumlarda dava yolu bir hal çaresi midir? Ne dersiniz?
Necdet Özgür

Maalesef Bağ-Kur mağdurları kervanına sizin de katıldığınız anlaşılıyor. Pek çok Bağ-Kur’lu borçlanarak, sizin gibi basamak satın aldı. Amaç daha yüksek basamaktan emekli olarak, yüksek emekli aylığı almaktı. Pek çok sigortalı basamak satın almak için ciddi paralar ödediler. Hatta emekli aylığını kestirip, basamak satın alanlar oldu. Ancak, aynen sizde olduğu gibi ödenen primlerin karşılığı emekli aylıklarına yansıtılmadı. Nedenini soran sigortalılara, bilgisayar programlarının hazırlanmadığı, farkların ileride topluca ödeneceği söyleyerek emekliler oyalandı. Sonra da satın alınan basamakların son yıla ilişkin farkı emekli aylığına yansıtıldı.

Örneğin Bağ-Kur’a 22 bin YTL ödeyip, 6 basamak satın alan bir arkadaşımızın emekli aylığına 14 YTL zam yapılarak 657 YTL den 671 YTL ye yükseltildi. Bu arkadaşımız ödediği parayı 1571 ayda, yani 131 yılda geri alabilecek. Şu anda 47 yaşında olan arkadaşımız, Bağ-Kur’a kaptırdığı parasını 178 yaşına geldiğinde ancak geri alabilecek.

Sonuç olarak, emekli aylığını artıracağım diye sigortalıların elindeki parasını alan Bağ-Kur, emekli aylıklarını artırmadı. Uygulamanın kabul edilebilir hiçbir hukuki yanı yok. Aylığınızın düzeltilmesi için Bağ-Kur’a yazılı olarak başvurun. Ret cevabı geldiğin de hemen dava açın. Şimdi herkes dava açıyor. Yargı, bu hukuksuzluğa dur diyecektir.

Otuz gün geçse de işsizlik sigortası için başvurabilirsiniz

İşsizlik sigortasından maaş almaya hakkı olduğu halde, işten ayrıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde Türkiye İş Kurumuna başvuru yap(a)mayanların durumu hakkında bilgi verebilir misiniz?

Mazeret bildirerek başvuruda bulunabilirler mi ya da hakları tamamen yanmış mı oluyor?

Hakkın kaybolmaması için bir çözüm yolu var mıdır?
Osman Dıvarcı

Genel kural olarak sigortalı işsizin, Kanunla sağlanan ödeme ve hizmetlerden yararlanabilmesi için işten ayrılma bildirgesi ile birlikte hizmet akdinin sona erdiği tarihi izleyen günden itibaren otuz gün içinde Kuruma doğrudan başvurması gerekiyor.

Ancak otuz günlük süreden sonra başvurulması da mümkün. Başvurunun gecikme nedenin mücbir sebep kabul edilmesi halinde herhangi bir hak kaybı olmaz. Gecikme mücbir sebepler dışında bir nedenle gerçekleşmiş ise, başvuruda gecikilen süre işsizlik ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülür.

— Eş, çocuk, anne, baba veya kardeşlerinden birinin vefatı ya da resmi kurum veya kuruluşlardan alınacak doktor raporu ile kanıtlanmak kaydıyla kendisinin veya bu maddede sayılanlardan birinin hastalık hali,

— Yangın, yer sarsıntısı, sel baskını gibi doğal afetler,

— Herhangi bir nedenle ulaşımın imkansız hale gelmesi,

— Kanuni bir ödevin yerine getirilmesi,

— Muvazzaf askerlik hizmetinin yerine getirilmesi,

— Gözaltına alınma hali,

— Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,

— Savaş, sıkıyönetim, olağanüstü hal gibi durumlar,

— Salgın hastalık nedeniyle karantina,

gibi haller mücbir sebep halleri sayılmakta olup, sayılan nedenlerle geç başvuru halinde hak kaybı söz konusu olmaz.

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz !

Sezgin Özcan

Okunma: 2939

Diğer Yazıları

Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı