SGK yürürlükteki Yasayı uygulamayıp
vatandaşı mağdur ediyor
Segin Özcan - 30 Haziran 2008 Pazartesi -
gazeteport
Babam 2005 yılında vefat etti. SSK İl Müdürlüğüne annem adına ölüm aylığı
bağlatmak için başvurduk. SSK’ya bağlı olarak 285 gün prim ödemişliği vardı.
“Babanızın 600 günlük askerlik borçlanmasını öderseniz 885 edecek, eğer başka
bir kuruma daha kaydınız varsa 900’e tamamlayarak babanızdan ölüm aylığı
bağlatabilirsiniz” dediler.
Babamın Bağ-Kur kaydı ve birikmiş borcu vardı.
Durumumu anlattım, 6 ay 17 güne denk gelen bir ödeme yaptım. Bana kalan borcun
silinebileceğini söylediler ve geri kalan borcunu sildiler. Daha sonra babamın
askerlik borçlanması da 450 gün olarak yapıldı ve toplamda 932 günü bulduk.
SSK’ya annem adına ölüm aylığı almak için
31.12.2007 tarihinde dilekçe verdim. Aradan gecen dört aydan sonra bana SSK’dan
ölüm aylığı bağlanamayacağını çünkü en son kaydın Bağ-Kur’a olduğunu söylediler.
Bağ-Kur’dan da aylık bağlanamayacağını, çünkü 1800 gün gerektiğini söylediler.
Bende Bağ-Kur’a gittim. Ek 19. madde ile sildirdiğim borcu yeniden canlandırıp
1800 günü tamamlamak için gerekli olan 900 günü borçlanmak istedim. İl Müdürlüğü
modülün kapalı olduğunu şu an bir işlem yapamayacaklarını söylediler. Açılırsa
da tüm borcu (31 bin YTL) ödemek zorunda kalabilirsiniz dediler. 6 ay 17 gün
için 400 YTL ödeme yeterli olurken şimdi tüm borcu ödemem gerektiğini
söylüyorlar. Bir memur arkadaş ise bugünkü prim üzerinden ödeme yapıp geri kalan
borcu sildirebileceğimi söyledi.
Şu durumda sizden öğrenmek istediğim; Ölüm
aylığı bağlanıp bağlanamayacağını, Kanunen borçlanma hakkım olup olmadığı ve ne
kadar ödeme yapacağım konusunda bilgi verebilirseniz beni çok mutlu edersiniz.
Senem
İl Müdürlüğünün, Bağ-Kur Kanununun ek 19. maddesinin uygulanması talebinize
ilişkin olarak “Modülün kapalı olduğunu ve şu an bir işlem yapamayacaklarını”
söylemesinin nedeni, SGK’nın İl Müdürlüklerine gönderdiği “Bu maddeyi
uygulamayın” talimatı. Nedeni de aynı konuda iki ayrı yasal düzenlemenin olması.
Beş yıl ve daha fazla süreye ilişkin Bağ-Kur
prim borcu olan sigortalıların, primi ödenmemiş sürelere ilişkin sigortalılığın
durdurulması veya sigortalılık sürelerinin tespiti talebinde bulunup, hizmet
süresi olarak değerlendirilmesi istenilen süreye ilişkin primlerin başvuru
tarihindeki değeri üzerinden ödenerek, sigortalılığın hemen durdurulması için,
bugün itibariyle yürürlükte iki yasa maddesi var.
Ek 19. maddede yer alan düzenlemenin benzeri, 5510 sayılı Kanunun 30 Nisan
2008’de yürürlüğe giren geçici 17. maddesinde yer alıyor.
5510 sayılı Kanunun geçici 17. maddesi 30 Nisan 2008’de yürürlüğe girmekle
birlikte, 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununun ek 19. maddesi yürürlükten kaldırılmadı
ve 1 Ekim 2008 tarihine kadar yürürlükte. Dolayısıyla 1 Ekim 2008 tarihine kadar
aynı konuda iki ayrı yasa maddesi var. Ancak madem Bağ-Kur Kanununun ek 19.
maddesi şu an itibariyle yürürlükte, talebinizin ek 19. madde ve bu maddenin
uygulamasına yönelik olarak yayımlanan 2007/47 sayılı Genelgeye göre
karşılanması gerekiyor.
Size önerim, yazılı olarak 2007/47 sayılı Genelgeye göre babanızın sigortalılık
sürelerinin tespiti talebinde bulunup, hizmet süresi olarak değerlendirilmesini
istediğiniz 900 güne tekabül eden prim tutarını başvuru tarihindeki tutarı
üzerinden ödeyerek, sigortalılığının hemen durdurulmasını ve annenize ölüm (dul)
aylığı bağlanmasını talep edin. Ek 19. madde hükmünden yararlandırılıp ölüm
aylığı bağlanmaması halinde uğrayacağınız maddi ve manevi zararlarınızı, yasayı
uygulamayan sorumlulardan talep edeceğinizi belirtin.
Başvurunuzu reddederlerse de iş mahkemesine gidip SGK’yı dava edin. SGK’nın,
TBMM’nin çıkardığı ve halen yürürlükte olan yasayı uygulamaması nedeniyle davayı
kazanacağınızı ve babanızın hizmet süresini 1800 güne tamamlamış olarak annemize
dul aylığı bağlatabileceğinizi düşünüyorum.
SSK’dan emekli kız çocuğuna, SSK yetim aylığı ödemez
SSK’dan emekli olan dul bir bayan hem kendi maaşını hem de SSK’dan emekli olan
babasından yetim aylığı alabilir mi?
Karolin Sucu
Kız çocuklarının SSK’lı ana veya babasından yetim aylığı alabilmeleri için beka
veya dul olmalarının yanı sıra, herhangi bir sosyal güvenlik kanununa tabi
olarak çalışmıyor, kendi çalışmalarından dolayı buralardan aylık almıyor
olmaları gerekiyor. Kendi çalışmanızdan dolayı SSK’dan emekli aylığı aldığınız
için SSK’lı babanızdan yetim aylığı alamazsınız.
Kısmi süreli çalışanlar isteğe bağlı sigortalı olabilecek
Kızım halen SSK isteğe bağlı sigorta pirimi ödemektedir. Ekim 2008 tarihinde
kısmi çalışmalı (haftada 8 saat) gene SSK ya tabi bir işte çalışma durumu ortaya
çıktı. Bu durumda isteğe bağlı sigortalılığını sonlandırması mı gerekecek? Ya da
ikisi devam edebilir mi? Bu halde izlenecek yol nedir ve tavsiyeniz ne olur?
Faruk Polat
1 Ekim 2008 tarihinde yeni sosyal güvenlik
kanunu yürürlüğe girdiğinde, ay içinde 30 günden az çalışan veya kısmi süreli (part-time)
çalışan sigortalılarda aylık çalışma gün sayılarını 30 güne tamamlayacak şekilde
isteğe bağlı sigorta primi ödeyebilecekler. Örneğin 10 gün kısmi süreli çalışan
kişi, 20 gün de isteğe bağlı sigorta primi ödeyebilecek. Dolayısıyla kızınız,
isteğe bağlı sigortalılığını, ay içinde 30 günden az çalıştığı süreler için
devam ettirebilecek.
Yeni sosyal güvenlik kanununa göre, kısmi
süreli çalışan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı olarak prim
ödedikleri süreler, 30 günü geçmemek üzere zorunlu sigortalılığa ilişkin prim
ödeme gün sayısına eklenecek. Aylık çalışma süresine eklenen bu süreler, yeni
kanununa göre 4/b (şu andaki Bağ-Kur) kapsamında sigortalılık süresi olarak
kabul edilecek.
Buna göre, ay içerisinde 30 günden az çalışan veya kısmi süreli çalışan
sigortalıların, isteğe bağlı sigortalı olarak 30 güne tamamladıkları süreler,
4/b kapsamında sigortalılık süresi sayılacağından, 4/b kapsamındaki sigortalılık
süresinin daha fazla olması halinde, emeklilik koşullarının ağırlaşması
(4/b-Bağ-Kur kapsamında bayanlar için 7200, erkeler için 9000 günle emekli
olmaları) söz konusu olabilecek. Bu nedenle 4/a (SSK) kapsamında emekli olmak
isteyenlerin, 1 Ekim 2008’den sonraki isteğe bağlı sigortalı sürelerinin 1259
günü geçmemesi gerekiyor.
Bu durumda kızınız ile işvereni arasında yazılı olarak kısmi süreli hizmet
sözleşmesi yapılacak. Ay içindeki 4/a kapsamındaki prim ödeme gün sayısı, ay
içindeki toplam çalışma saati süresinin 4857 sayılı İş Kanununa göre günlük
çalışma süresi olan 7,5 saate bölünmesi suretiyle bulunacak. Hesaplamada 7,5
saatin altındaki çalışmalar bir gün kabul edilecek. Bu şekilde hesaplanan aylık
çalışma süresi 4/a kapsamında geçen sigortalılık süresi sayılacak. Otuz günden
eksik kalan kısmına ilişkin primler isteğe bağlı sigortalı olarak ödenebilecek.
Örneğin haftalık 8 saatlik çalışma süresinin
aylık toplamının, günlük çalışma süresine bölünmesi suretiyle bulunan prim ödeme
gün sayısı beş gün ise 30 günden eksik kalan 25 gün için isteğe bağlı prim
ödenebilecek.
İsteğe bağlı prim ödenen günler için yüzde 20 oranında malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortası primi ile yüzde 12 oranında genel sağlık sigortası primi olmak
üzere yüzde 32 oranında prim ödenecek. Primler günlük asgari ücret ile asgari
ücretin 6,5 katı arasında kalmak üzere belirlenecek günlük prime esas kazanç ve
gün sayısı üzerinden ödenecek.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |