|
Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurmalısınız
Sezgin Özcan - 15 Ağustos 2008 Cuma -
gazeteport
15.01.2005 tarihinde bir iş yerinde SSK’lı
olarak işe başladım. SSK’dan hizmet dökümü aldığımda 2005 Mart ve Mayıs ayı
primleri yatmamış gözüküyor fakat SSK’dan çıkışımda gözükmüyor. 2005 de
çalıştığım işyeri kapandı. Ben 2005-Mart ve Mayıs ayı primlerini kendim
ödeyebilir miyim? Eğer ödersem benden gecikme cezası alırlar mı? Bu çıkan
kanundan herhangi bir indirim avantajım olur mu?
Yaşar Toğuç
Hizmet dökümünüzde Mart 2005 ve Mayıs 2005 aylarında prim ödeme gün sayınız ve
prime esas kazanç tutarınız bildirilmemiş gözüküyor. Muhtemelen sigorta sicil
numaranız yanlış yazılmış ve sizin prim ödeme gününüz başka bir sigortalının
dosyasına girmiş olabilir. Zira bu gözükmeyen ayların öncesinde, arasında ve
sonrasındaki aylarda çalışmalarınız bildirilmiş.
Çalıştığınız işyerinin bağlı olduğu Sosyal
Güvenlik Kurumu Sigorta İl/Sigorta Müdürlüğüne yazılı olarak başvurun.
Dilekçenizde işyerinin sicil numarası ile kendi sicil numaranızı da belirtmeyi
unutmayın. Hatta Sosyal Güvenlik Kurumunun internet sitesinden hizmet dökümünüzü
de alarak dilekçenize ekleyin. Çalışmanız kuruma bildirilmişte yanlış
sigortalının dosyasına girmiş ise primler ödenmemiş olsa da düzeltirler.
Yurda kesin dönüş yapmadan emekli aylığı bağlanmaz
Eşimle birlikte ABD de yaşamaktayız. Sorularımızı da aşağıda ikimiz için
ayırmaya çalıştım.
Benimle ilgili olarak: 10.08.1975 doğumluyum. 1994 yılında SSK başlangıcım ve
aynı yıl 260 gün ödenmiş pirimim var. Ayrıca 1998-2007 yılları arasında gecen
3600 günlük zamanı yurtdışı borçlanması yaparak ödedim ve 01.08.2008 tarihi
itibari ile isteğe bağlı sigortamı başlattım.
Eşimle ilgili olarak: 08.05.1980 doğumlu. 1997
yılında SSK’ya kaydı yapılmış ve aynı yıl 9 günlük bir prim ödemesi var.
Yurtdışı ödemesi olarak 2003-2007 yılları arasındaki 1800 günlük süreyi
borçlanıp ödedik. 01.08.2008 tarihi itibari ile de isteğe bağlı sigortaya
başvurduk.
Sorularımıza gelince:
1- SSK ile Bağ-Kur arasında şu anda ödenmesi gereken pirim günü ve maaş olarak
bir fark var mı?
2- Yurtdışı borçlanması yaparak ödediğimiz süreler SSK’da asgari ücret olarak mı
işleme girmiştir? Yurtdışı borçlanması yaparak daha yüksek dereceden ödeme
yapmamız mümkün mü?
3- Eğer Bağ-Kur’da pirim günü yüksekse veya ileride alacağım maaş bugün itibari
ile daha düşükse SSK’dan yurtdışı borçlanması yaparak devam etmeyi düşünüyorum.
Bu durumda isteğe bağlı sigortayı ödemeyi durdurmalı mıyım? Gelecek yıllarda
isteğe bağlı sigortayı devam ettirip ayni dönemlerle ilgili olarak yurtdışı
borçlanması yapabilir miyim?
4- SSK’dan ve Bağ-Kur’dan kaç yaşında ve kaç gün pirim ödeyerek emekli
olabiliriz?
5- ABD ile Türkiye arasında herhangi bir sosyal güvenlik anlaşması yok. Bu
durumda ileride Türkiye’ye kesin dönüş yapmadan Türkiye’den emekli olabilir
miyiz ve Türkiye’de emekli olduktan sonra ABD’de çalışmaya devam edebilir miyiz?
Oktay Aydoğdu
Emekliliğe hak kazanmak için ödenmesi gereken prim günü SSK ve Bağ-Kur’da
farklı. Bağ-Kur’dan emeklilik için erkekler en az 25 tam yıl (9000 gün),
bayanlar ise 20 tam yıl (7200 gün) prim ödemek ve yaş şartını yerine getirmek
zorunda. SSK’da ise 23.05.2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre erkekler
ve bayanlar 5000 gün ile 5975 gün arasında prim ödemek, sigortalılık ve yaş
şartını yerine getirmek zorundalar. Bağlanacak emekli aylıkları da SSK ve
Bağ-Kur Kanunlarına göre farklı şekilde hesaplandığından, bağlanacak emekli
aylıkları da farklı olur.
Yurtdışı borçlanmasını dolar olarak yaptıysanız, prime esas kazancın alt sınırı
(asgari ücret) olarak dikkate alınır. Bundan sonra yapacağınız yurtdışı
borçlanmalarını, borçlanma başvuru tarihindeki asgari ücret ile asgari ücretin
6,5 katı arasında olmak üzere dilediğiniz tutar üzerinden yapabilirsiniz.
Bağ-Kur’a göre daha az prim ödeyerek daha erken yaşta SSK’dan emekli olursunuz.
5510 sayılı yeni sosyal güvenlik kanunu 1 Ekim 2008’de yürürlüğe girerse, 1 Ekim
2008’den sonra isteğe bağlı olarak prim ödenen süreler Bağ-Kur kapsamında geçen
sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Bu nedenle isteğe bağlı
sigortalılık yerine yurtdışı hizmet borçlanması yapmak daha avantajlı. İsteğe
bağlı sigortalı olarak prim ödediğiniz süreler için yurtdışı borçlanması
yapamazsınız.
Bir not: Eşinizin borçlandığı yurtdışı çalışma süreleri SSK kapsamında geçen
sigortalılık süresi sayılır. Ev hanımı olarak geçen süreleri borçlanırsa bu
süreler Bağ-Kur kapsamında geçen sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.
Sigorta başlangıcınız 23.05.1994 tarihinden önce ise 25 yıllık sigortalılık
süresi, 54 yaş ve 5675 prim günü; bu tarihten sonra ise 25 yıllık sigortalılık
süresi, 55 yaş ve 5750 prim günü koşullarını sağladığınızda SSK’dan emekliliğe
hak kazanırsınız. Bağ-Kur’dan emeklilik için ise en az 9000 prim günü ve SSK’dan
daha büyük bir yaş koşuluna tabi olursunuz.
Eşinizin sigorta başlangıcı 23.05.1997 tarihinden önce ise 20 yıllık
sigortalılık süresi, 53 yaş ve 5900 prim günü; bu tarihten sonra ise 20 yıllık
sigortalılık süresi, 54 yaş ve 5975 prim günü koşullarını sağladığında SSK’dan
emekliliğe hak kazanır. Bağ-Kur’dan emeklilik için ise en az 7200 prim günü ve
SSK’dan daha büyük bir yaş koşuluna tabi olur.
Yurtdışı borçlanması ile emekli aylığı bağlanabilmesi için Türkiye’ye kesin
dönüş yapılmış olması gerekiyor. Türkiye’ye kesin dönüş yapmadan emekli
aylığınız bağlanmaz. Türkiye’ye kesin dönüş yapıp emekli aylığı bağlattıktan
sonra Amerika veya Türkiye’de çalışmaya başlamanız halinde emekli aylığınız
kesilir. Çalışmaya son verdiğiniz tarihten itibaren yeniden bağlanır.
Bağ-Kur sigortalılığınızı 4.10.2000 öncesinden başlatamazsınız
1992 yılı öncesinde 1240 gün SSK prim ödemesi var. Doğum tarihim Eylül 1964,
Haziran 1992’den itibaren şirket ortağıyım. Mayıs 2006’da çıkan prim affından
yararlanmak için müracaat ettim. Faiziyle birlikte 13.215 YTL olarak
yapılandırma yapıldı. Ödemeyi aksatınca yapılandırma iptal oldu. Şimdiki prim
affı ile ilgili Bağ-Kur’a gittim. Bağ-Kur sigorta başlangıcımı 04.10.2000 olarak
kabul ediyor ve yapılandırmayı toplam 3.007 YTL borç üzerinden yapıyor. 8 yılımı
dikkate almıyor herhalde. 1992 yılından 04.10.2000 tarihine kadar olan dönemi
kabul etmiyor. Bu hakkım kayıp mı oldu? Şimdiki yapılandırmada 8 yılıma ait
primleri de ödeyip o dönemleri kurtarmak istiyorum. Bunu nasıl sağlayabilirim?
Bazı köşe yazarlarının yazılarında hakkımız olduğunu söylüyorlar. Ama Bağ-Kur
kesinlikle öncesini kabul etmiyor. Dolayısıyla müracaat etmedim.
Bunu çok acil açıklığa kavuşturur musunuz?
Böyle bir hakkım var ise prim uzatma hakkından yararlanıp müracaat etmek
istiyorum. İkincisi emekli olabiliyor muyum? Olabiliyorsam, bankaların emekli
olacaklara tanıdığı krediden yararlanıp borcumu ödeyip emekli olmak istiyorum.
Ayşe Hamza Çebi
1479 sayılı Bağ-Kur Kanunun geçici 18. maddesine göre, 4 Ekim 2000 tarihinden
önce sigortalılık niteliği taşıdığı halde 4 Ekim 2000 tarihine kadar kayıt ve
tescillerini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve yükümlülükleri
4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılıyor. Siz de şirket ortaklığına bağlı
Bağ-Kur sigortalılığınızı 4 Ekim 2000 tarihinden önce tescil ettirmediğinizden,
Bağ-Kur sigortalılığınız 4 Ekim 2008 tarihinde başlatılmış ve yapılandırmaya
esas alınacak borcunuz buna göre hesaplanmış.
Sigortalılıkları 4 Ekim 2000 tarihinde
başlatılan sigortalılara altı ay içinde başvurmaları ve 20 Nisan 1982 ile 4 Ekim
2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere
ilişkin primlerini ödemeleri kaydıyla bu sürelerin sigortalılık süresi olarak
değerlendirilmesine imkan sağlanmıştı. Süresi içinde başvurmuş olsaydınız
Haziran 1992 tarihinden sonraki süreleri kazanabilirdiniz. Ancak başvuru
süresini geçirdiğiniz için Kurum başvurunuzu kabul etmiyor.
Mahkemenin ne yönde karar vereceğini kesin olarak söyleyememekle birlikte,
şirket ortağı olduğunuz döneme ilişkin sigortalılık tescilinizin yapılması için
Kuruma yazılı olarak başvurabilirsiniz. Başvurunuzun reddedilmesi halinde (yüzde
100 reddedilecektir) konuyu yargıya taşıyabilirisiniz. Yargı başvurunuzu kabul
eder ve lehinize karar verirse 4 Ekim 2000 öncesi süreleri hizmetinize
saydırabilirsiniz, ancak bu durumda da söz konusu döneme ilişkin prim borcunuzu
gecikme faizi ile ödemek zorunda kalırsınız. Basamak intibakı nedeniyle ilave
prim borcunuz çıkar. Bana göre iyisi mi siz bundan vazgeçin. 4.10 2000 sonrası
prim borçlarınızı yeniden yapılandırma kapsamında ödeyin.
Bu durumda Bağ-Kur’dan hemen emekliliğe hak kazanmanız mümkün olmayacağından,
krediden yararlanmanızda mümkün olmaz.
Bağ-Kur’dan emeklilik için 20 tam yıl (7200 gün) prim ödemeniz ve yaş şartını
sağlamanız gerekiyor. 1992 öncesi sigorta başlangıcıyla SSK’dan daha erken
emekli olabilmeniz mümkün. Bağ-Kur prim borcunuzu ödedikten sonra şirket
ortaklığından ayrılıp, SSK sigortalısı olarak çalışmaya başlayıp en az 1260 gün
prim ödeyerek SSK’dan emekli olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. | 
