|
İlk defa sigortalı olunan tarihten sonraki doğuma bağlı borçlanma
Eşim 06.01.1968 doğumlu olup, 01.11.1981 tarihinde SSK’lı olarak işe
başlamıştır. 30.06.1985 tarihine kadar 311 gün prim ödemesi yapılmış ve bu
tarihte işten ayrılmıştır. 01.05.2002 tarihinden itibaren isteğe bağlı SSK prim
ödemesinde bulunmaktayız. Temmuz 2008 tarihine kadar 2250 gün prim ödedik.
Toplam prim ödeme gün sayımız 2561’dir. Eşim 18.10.1991 ve 16.05.1996 tarihinde
iki doğum yapmıştır.
1- 1 Ekim’den sonra yürürlüğe girecek yeni
yasaya göre her doğum için 2 yıl erken emeklilik imkanından yararlanabilir
miyiz? Yararlanabilirsek eşim ne zaman, yararlanmazsak ne zaman emekli
olacaktır?
2- Doğum tarihinden sonra isteğe bağlı ödemede bulunmak bu yasadan faydalanmayı
engeller mi?
3- Şu anki duruma göre ödememiz gereken prim ödeme gün sayımız 5000 olarak
gözüküyor. Yeni yasada ayrıca bir avantajımız olacak mı?
Fazlı Paksoy
Sigortalı kadının doğum tarihinden sonraki çalışmadığı sürelere ilişkin
borçlanmasının usul ve esasları henüz belirlenmedi. Borçlanmanın, 1 Ekim 2008
tarihinden sonra gerçekleşen doğumlara bağlı olarak yapılabileceği şeklinde
görüşler de var. Ancak biz bu görüşe katılmıyoruz ve 1 Ekim 2008 tarihinden önce
gerçekleşen doğum olaylarına ilişkin olarak da borçlanma yapılabileceğini
düşünüyoruz. Bize göre, eşinizin sigortalı olarak çalışmadığı ve isteğe bağlı
prim ödemesi de yapmadığı dönemlerde gerçekleşen iki doğumdan dolayı ikişer
yıldan dört yıl borçlanması mümkün. İsteğe bağlı sigortalılığı engel teşkil
etmez.
Eşiniz emeklilik için gerekli olan sigortalılık süresi ve yaş koşullarını
sağlamış, prim günü eksiği var. Sosyal Güvenlik Kurumu aksine bir düzenle yapmaz
da eşiniz dört yıllık (1440 gün) doğum borçlanması yaparsa emekliliği için
gerekli olan 5000 günü tamamlamaya 1000 günü kalır. Bunu da sigortalı çalışarak
veya isteğe bağlı olarak tamamlayabilir. 5000 günü tamamladığı tarihte de
emekliliğe hak kazanır. Olur da Sosyal Güvenlik Kurumu aksi bir düzenleme
yaparsa, bu defa eksik günü çalışarak veya isteğe bağlı olarak tamamladığında
emekliliğe hak kazanır. Ancak, 1 Ekim 2008’den sonra isteğe bağlı prim ödeyeceği
gün sayısının 1259 günü aşmaması gerekiyor.
İlişiksiz belgesi aldıysanız vergi kesilmemesi gerekiyordu
Rahmetli babamdan kalan KEY alacağını tahsil için Ziraat Bankasına gittim. Daha
önceki yazınızda belirttiğiniz gibi beni vergi dairesine gönderdiler. Oradan
evrağı alıp tekrar bankaya geldim. 1.296 YTL olan KEY tutarı üzerinden yüzde 5
veraset ve intikal vergisi kestiler (64 YTL), toplamda 1.231 YTL aldım. Bu bana
haksızlık gibi geldi. Çünkü Veraset ve İntikal Vergisi Kanununa göre 1.296 YTL
vergiden muaf. Elimde makbuzlar mevcut (vergi kesintisi yapıldığına dair) nereye
başvurabilirim?
Cem Yılmaz
Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 17. maddesine göre, bankalar istihkak
sahiplerine veraset ve intikal vergisinin mevzuuna giren herhangi bir muamele
dolayısıyla para verebilmek için evvelemirde verginin ödenmiş olduğuna dair
vergi dairesinden verilmiş bir tasdikname talep ederler, tasdikname ibraz
etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından, veraset yoluyla intikallerde yüzde 5
oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra bakiyesini
verebilirler.
Banka sizi vergi dairesine gönderip, aldığınız ilişiksizlik belgesini ibraz
etmenize rağmen vergi tevkifatı yapmış ise yaptığı işlem yanlış. Vergi kesintisi
yapacak ise belge istemesine gerek yoktu. Kesilen verginin iadesi için, vergi
kesintisi yapıldığına dair makbuz ile kesintinin banka tarafından yatırıldığı
vergi dairesine başvurabilirsiniz.
Ödenen primler ne zaman geri alınır?
Eşim 20.03.1969 doğumlu bayan. 10.02.1989 sigorta girişli ve 789 gün
çalışmışlığı var. 01.05.2003 tarihinden bugüne kesintisiz 1890 gün isteğe bağlı
ödendi ve devam ediyor. Toplam 2679 prim günü mevcut.
Bizim sorumuz; 5510 sayılı yeni Kanuna göre sistem içinde en fazla 1260 gün
kaldıktan sonra geriye kalan 1361 prim gününü çalışarak tamamlayamıyor, bu
yüzden sigortalılığı sona erdirme talebinde bulunmak istiyoruz. Bu durumda
isteğe bağlı primlerimizi toplu geri ödeme olarak yeni Kanuna göre nasıl
alabiliriz?
Arif Türe
Ödenen primlerin geri alınması (toptan ödeme),
yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartının doldurulmasına rağmen
malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanılamaması veya ölüm halinde
hak sahiplerinin ölüm aylığı bağlanmasına hak kazanamaması halinde söz konusu.
Eşiniz, son yedi yılda 1260 günü 4/a’lı (SSK’lı) olmak üzere en az 5300 gün prim
ödemek şartıyla 45 yaşını doldurduğunda emekli aylığına, en az 3600 gün prim
ödemek şartıyla da 58 yaşını doldurduğunda kısmi yaşlılık aylığına hak
kazanıyor.
Primleri geri almak isteseniz de 58 yaşını dolduruncaya kadar bu mümkün
olmayacak. Oysa eşiniz aynı yaşta kısmi yaşlılık aylığına hak kazanıyor. Bunun
için de yapmanız gereken prim ödeme gün sayısını 3600 güne tamamlayıp, yaşının
dolmasını beklemek. Eksik günü de 921 gün. Bunu 1 Ekim’den sonra isteğe bağlı
(4/b-şuandaki Bağ-Kur kapsamında) tamamlasanız da (1260 günden az olduğu için)
yaşını doldurduğunda SSK’dan emekli olur.
Size tavsiyem, 3600 günü tamamlayana kadar isteğe bağlı sigortaya devam edin.
5300 günü çalışarak tamamlama imkanınız olursa, 5300 günü ve 45 yaşını
tamamladığında emekli aylığına; imkan olmazsa 58 yaşını doldurduğunda kısmi
emekli aylığına hak kazanır.
Yurtdışı borçlanması yapmanıza gerek yok
1973 doğumluyum. SSK'ya ilk prim ödeme yılım 1991. 1992 -1996 yılları arasında
prim ödemem yok. 1996-2001 yılları arasında Emekli Sandığı’na bağlı olarak
çalıştım. 2001-2008 yılları arasında yurtdışında çalıştım ve herhangi bir prim
ödemesi gerçekleştirmedim. Haziran/2008'den bu yana Türkiye'de SSK'lı olarak
çalışmaktayım.
Hizmet birleştirmesi yaptırmam gerekir mi, avantajıma olur mu? Yurtdışında
çalıştığım süreyi borçlanmam gerekir mi, avantajıma olur mu? Eğer başka
tavsiyeleriniz de olursa memnuniyetle duymak isterim.
Yusuf Göksel Eren
Hizmet birleştirmesi emekli olurken yapılır.
Şimdi isteseniz de yaptıramazsınız.
Sigorta başlangıcınız 24.05.1991 tarihinden önce ise emeklilik için en az 5525
gün prim ödemeniz ve 52 yaşınızı doldurmanız; 24.05.1991 tarihinden sonra ise en
az 5600 gün prim ödemeniz ve 53 yaşınızı doldurmanız gerekiyor. Yurtdışı
çalışmanız ilk defa sigortalı olduğunuz tarihten sonra olduğundan, yurtdışı
borçlanması yapmanız emeklilik şartlarınızı değiştirmez. Borçlandığınız süre,
sadece prim ödeme gün sayınıza ilave edilir.
Nereden baksanız emekliliğinize daha 17-18 yıl var. Bu süre içinde prim ödeme
gün sayınızı zaten doldurursunuz. Bu nedenle yurtdışı borçlanması yapmanıza
gerek yok. İlerde prim gün sayısına gerek duyarsanız borçlanmanızı o zaman da
yapabilirsiniz.
SSK başlangıç tarihiniz hizmet başlangıcınız sayılmaz
01.10.1964 doğumluyum. Memuriyete 07.01.1988 tarihinde başladım. Halen görev
yapmaktayım. SSK'lı olarak 1983 yılından başlamak üzere belli aralıklarla 420
gün hizmetim bulunmaktadır. 18 ay askerlik borçlanması yaptırdım. SSK hizmetimin
başlangıcı olan 1983 yılı işe başlama tarihi olarak değerlendirilip, 25 yıl
hizmetimi doldurduğumda emekliye ayrılabiliyor muyum? Yoksa memuriyete başlama
tarihim hizmet süremin başlangıcı sayılıp, SSK'lı hizmet sürem buna mı
eklenecek? Hangi tarihte emekli olabiliyorum?
Vahap Karakaya
1983 yılındaki SSK başlangıcınız, Emekli Sandığı açısından gerekli olan 25
yıllık hizmet süresinin başlangıcı sayılmaz. İlk defa Emekli Sandığı’na tabi
olduğunuz tarih, bu tarihten önceki SSK prim ödeme gün sayınız ve borçlandığınız
askerlik süresi kadar geri gelir ve 25 yıllık hizmet süresi bu tarihten başlar.
Buna göre 25 yıllık hizmet sürenizi 2010 yılında tamamlıyorsunuz. 48 yaşınızı
doldurduğunuzda da devredilen Emekli Sandığı’ndan emekli olmaya hak
kazanıyorsunuz.
Anonim şirket kurucu ortakları artık Bağ-Kur’lu olmayacak
Size babamın emekliliği hakkında bir konuyu danışmak istiyorum.
Askerliğini 1984-1985 yıllarında yedek subay olarak yapmış. 1994-2005 yılları
arası Bağ-Kur’lu imiş. 2005’in başında bu şirketten ayrılmış. Bu arada 1995
yılında bir başka anonim şirkette kurucu ortak olmuş ve ortaklığı halen devam
ediyor. 2005’in 3. ayından itibaren, SSK’ya geçiş yapmış ve SSK sigortalılığı
devam ediyor. Son olarak 2008 yılının başında başladığı inşaatta şahsi olarak
müteahhit görünüyor. Fakat 1995’te kurucu ortak olduğu anonim şirket ve
inşaattan dolayı Bağ-Kur’lu olması gerektiği konusunda Bağ-Kur’da bir bilgi yok.
Emekli olabilmek için, şirket ortaklığı ve müteahhitlikten dolayı Bağ-Kur
problemini nasıl aşabilir? Daha önce ödeme yapmadığı ve Bağ-Kur’da bilgisi
bulunmayan söz konusu anonim şirketten ve inşaat müteahhitliğinden ayrılması
yeterli midir? Ek 19. maddeyle ilgili bir durumum var mı?
Huzeyfe Torun
En son Bağ-Kur sigortalısı olduğu 2005 yılından bu yana beş yıl ve daha fazla
süreyle Bağ-Kur prim borcu bulunmadığından, babanızın Ek 19. maddeyle ilgili bir
durumu yok.
1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülen 5510 sayılı SS ve GSS Kanunun
geçici 8. maddesine göre, Bağ-Kur sigortalısı olması gerekip de 1 Ekim 2008’e
kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri
1 Ekim 2008’den itibaren başlayacak.
Diğer yandan 5510 sayılı Kanuna göre 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren anonim
şirket kurucu ortakları zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı kapsamından
çıkarılıyorlar. Kanunun geçici 22. maddesine göre de anonim şirket kurucu
ortaklığından dolayı daha önce Bağ-Kur sigortalısı olanlardan sigortalılıklarını
devam ettirmek isteyenlerin 1 Ekim 2088’den itibaren altı ay içinde yazılı
talepte bulunmaları halinde sigortalılıkları devam ettirilecek. Bu süre içinde
talepte bulunmayanların sigortalılıkları ise 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle sona
erecek. Dolayısıyla 1 Ekim 2008’den itibaren de anonim şirket kurucu
ortaklığından dolayı babanızın Bağ-Kur sigortalılığı söz konusu olmayacak.
2008 yılında müteahhitliğe başladığı tarihte SSK sigortalılığının devam ediyor
olması nedeniyle de Bağ-kur sigortalısı olması gerekmiyor. Ancak SSK
sigortalılığına ara verdiği tarihten itibaren Bağ-Kur (yeni yasaya göre 4/b)
kapsamında sigortalı sayılır.
Dayınız emekliliğe hak kazanmış
Dayımın Bağ-Kur hizmet başlangıç tarihi 18.11.1980, terk tarihi ise 30.07.1992.
4260 gün Bağ-Kur hizmeti var. SSK’ya girişi, sigorta sicil kartında 9.10.1992,
SSK’nın kayıtlarında ise 01.04.1993 ve Temmuz 2008 sonu itibariyle toplam prim
ödeme günü de 1230 gün olarak gözüküyor. Doğum tarihi ise 19.11.1958. Ne zaman
emekli olabilir? İnşallah emekliliğe hak kazanmıştır.
Didem Yılgör
Dayınız 18.11.1980 sigorta başlangıcıyla SSK’dan emeklilik için gereken 25
yıllık sigortalılık süresi, 45 yaş ve 5000 prim günü koşullarının üçünü de
sağlıyor. Ancak son yedi yılda SSK’ya en az 1260 gün prim ödemiş olması
gerekiyor. Temmuz sonu itibariyle var olan 1230 gün üzerine Ağustos ayında da 30
gün çalışması varsa, SSK prim gününü 1260 güne tamamlamış olur ve istediği zaman
emeklilik için başvuruda bulunabilir.
Sekiz ay borçlanırsanız bir yıl erken emekli olursunuz
2 Haziran 1955 Bulgaristan doğumluyum. Türkiye'ye 1992 yılında göç ettim. İsteğe
bağlı sigorta ödemekteyim. İsteğe bağlı sigortaya başlangıç tarihim 10 Şubat
2001. 25 ay askerlik borçlanması ödedim. İsteğe bağlı ödenmiş 2595 günüm var.
Ayrıca Bulgaristan'da 8 yıllık çalışmışlığım var. Bu 8 seneyi borçlanırsam veya
borçlanmazsam olabilecek durumlar üzerine sorum şunlar:
SSK’dan kısmi yaşlılık aylığından
faydalanabilir miyim? Yeni yasadan ne şekilde etkileneceğim? Önceki
yazılarınızda isteğe bağlı sigortanın Bağ-Kur ödeneceğinden bahsetmiştiniz. En
kısa yoldan nasıl emekli olabilirim?
Musa Vatansever
Türkiye’de ilk defa sigortalı olduğunuz tarihi ve isteğe bağlı
sigortalılığınızın SSK’mı Bağ-Kur’mu olduğunu belirtmemişsiniz. 1.5.2003
tarihinden önceki dönemde isteğe bağlı SSK sigortalısı olabilmek için müracaat
tarihinden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescil edilmiş olmak
gerekiyordu.
İsteğe bağlı SSK sigortalısı olduğunuzu ve isteğe bağlı sigorta başlangıç
tarihini (10.02.2001) ilk defa sigortalı olduğunuz tarih kabul edersek, 25 aylık
askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcınız borçlandığınız süre kadar geri
gelir ve 10.01.1999 olur.
Buna göre, prim gününüzü 3600 güne tamamlamak koşuluyla 59 yaşınızı
doldurduğunuzda kısmi yaşlılık aylığına hak kazanırsınız. 2595 gün isteğe bağlı
sigorta 750 gün askerlik borçlanması ile toplam 3345 gününüz mevcut ve 3600 gün
için eksiğiniz 255 gün. 1 Ekim’den sonra isteğe bağlı prim ödenen süreler
Bağ-Kur kapsamında ödenmiş prim süreleri sayılacak olsa da eksik gününüz 1260
günden az. Prim gününüzü 3600 güne tamamladıktan sonra isteğe bağlı
sigortalılığınızı sona erdirip, yaşınızın dolmasını bekler ve yaşınız dolduğunda
emeklilik için devredilen SSK’ya başvurabilirsiniz.
Kısmi yaşlılık aylığı için gereken şartlardan biri olan 55 yaşını doldurma
şartını 24.05.2008 ile 23.05.2011 tarihleri arasında yerine getireceğiniz ve
buna göre de yaş şartınız 58 olacağı için 15 yıllı sigortalılık şartını da bu
süre içinde yerine getirecek şekilde Bulgaristan’daki çalışma sürenizin bir
kısmını borçlanabilirsiniz. Bunun için de sekiz ay borçlanmanız yeterli. Sekiz
ay yurtdışı borçlanması yaparsanız, 59 yerine 58 yaşınızı doldurduğunuzda kısmi
yaşlılık aylığına hak kazanırsınız. Ancak yurtdışı borçlanması yaparak emekli
olduktan sonra çalışmak istemeniz halinde sosyal güvenlik destek primine tabi
olarak emekli aylığınız kesilmeksizin çalışamazsınız. Çalışmaya başlamanız
halinde emekli aylığınız kesilir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |