Hem Maliye hem çalışan kaybedecek

 

22.11.2006

 

Arşiv Arama

 

Önceki Sayfa

 

Hem Maliye hem çalışan kaybedecek

Yahya Arıkan - İstanbul SMMM Odası Bşk.22 Kasım 2006 Çarşamba - iSTANBUL

Meclise sevkedilen Vergi Kanunu taslağına göre, İşçi ve memura "Özel gider indirimi" adıyla verilen Vergi iadesi kaldırılırken, yerine daha önceki yıllarda “Özel indirim" adıyla uygulanan "Asgari geçim indirimi" getirilmek istenmektedir. Ancak İSMMMO’nun hazırladığı rapor, asgari geçim indiriminin 5 milyar YTL’lik vergi geliri kaybına neden olurken çalışanların da ciddi parasal kayıpları olacağını ortaya koyuyor. Bordro üzerinden yapılan hesaplamalar, özel sektörde 1000 YTL maaşla çalışan bir kişinin yeni sistemde oluşacak gider kaybı en az 250 YTL, 2000 YTL maaşla çalışanınsa 500 YTL olacak.

Ülkelerdeki örnek uygulamalara paralel Maliye’nin vergi geliri, çalışanların gelir kaybına ilişkin İSMMMO raporu ve İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan’ın değerlendirmesi ekte bilgilerinize sunulmuştur.

 

İADENİN  KALDIRILMASI VE SONUÇLARI-İSMMMO BAŞKANI YAHYA ARIKAN’IN DEĞERLENDİRMESİ

 

I-GENEL BİLGİ:

 

Meclise sevkedilen Vergi Kanunu  taslağına göre, işçi ve memura "Özel gider indirimi" adıyla verilen Vergi iadesi kaldırılırken, yerine daha önceki yıllarda “Özel indirim" adıyla uygulanan "Asgari geçim indirimi" getirilmek istenmektedir.

 

Asgari geçim indirimi de, brüt asgari ücretin yarısı kadar olacağı, bütün ücretlerin, brüt asgari ücretin yarısı kadarki bölümünden vergi alınmayacağı ifade edilmektedir.


Bu uygulama ile ücretlilerin Vergi matrahından, "Asgari geçim indirimi" adı altında bir indirim yapıldıktan sonra, gelir vergisi hesaplanacak.

 

Ancak, Vergi iadesi kaldırılırken bunun yerine "Asgari  geçim indirimi" getirilmesi, özellikle işçiler için çözüm değil. Nedenine gelince; 100 işletmeden 90’nında, işveren işçi ile "net ücret" tutarı üzerinden anlaşır. Vergi ve primleri de işveren üstlenir. Böyle olunca, en az geçim indirimi ile sağlanacak vergi indirimi avantajı, işçiden çok işvereni memnun eder.

 

II- YABANCI ÜLKELERDE UYGULAMA:
 
Asgari geçim indirimi Yabancı ülkelerin çoğunda başarı ile uygulanan bu müessesedir. İnsanın, insanca yaşayabileceği bir tutar vergi dışı bırakılıyor. Son derece yerinde ve gerekli bir uygulamadır .Bazı ülkelerde uygulanan Asgari geçim indirimi aşağıdaki gibidir.

 

ÜLKE

AYLIK İNDİRİM

ALMANYA

Bekar    :    638  Euro

 Evli       :  1.277 Euro

ABD

Bekar    : 416 USD

Evli        :833  USD

İNGİLTERE

405 Sterlin

KANADA

Bekar : 602 Kan. Dolar

Evli  :1.114  Kan. Dolar

FRANSA

460 Euro

ARJATİN

Bekar : 335 Peso

Evli        505  Peso

 

 

 

 III-VERGİ İADESİNİN KALDIRILMASI BÜTÇEYİ NASIL ETKİLEYECEK?

 

1- Türkiye genelinde çalışan kişilerin detayı (Kaynak : SSK 2005 sonu)

 

Sosyal  Sigortalar Kurumuna Prim ödeyerek çalışan sayısı  (İşçi)     : 6.675.789 Kişi
Emekli Sandığına  Prim ödeyerek çalışan sayısı  (Devlet Memuru)    : 1.545.547 Kişi

 

  Kayıtlı çalışan sayısı Toplam   : 8.221.336 Kişi

 

2-2006 Yılında ücretlilere yapılan Vergi iadesi  tutarı  :2.340.000 YTL (İki katrilyon üçyüz kırk tirilyon TL)

 

3-2007 Yılında ücretlilere yapılması tahmin edilen tutar : 2.950.000 YTL (üç katrilyon dokuzyüz elli tirilyon TL)

 

4-2008 Yılında Vergi iadesi kaldırılması idi ücretlilere yapılması tahmin edilen

tutar : 3.500.000 YTL (Üç katrilyon beşyüz tirilyon TL)

 

5- Vergi iadesi kalkmasaydı, ücretlilere yaklaşık 3,5 Milyar YTL (3,5 Katrilyon TL)Vergi iadesi yapılacaktı.

2008 Yılında çalışan sayısının 10.500.000 Kişi civarında da olacağı düşünürsek,   Ücretliler için getirilecek “Asgari geçim indirimi”  nedeniyle 2008 yılı Bütçesinde  Gelir Vergisi kaybı 3 Milyar YTL ( 3 Katrilyon TL) civarında olacak .Yapılacak bu düzenleme ile  Maliyenin yaklaşık 500 Milyon YTL tasarrufu olacak ,

 OYSA; BU SİSTEM İLE OLUŞACAK KDV,GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ  KAYBI YAKLAŞIK 5 MİLYAR YTL OLACAK.

 

 HESABI:

 

KDV KAYBI;

 

2008 yılında 10.5 milyon çalışanın aile bireyleri ile birlikte yaklaşık 30 milyon gönüllü vergi denetim elamanın yapacağı alış verişlerde toplayacağı belge tutarı 100  Milyar YTL (Yüz katrilyon ) olacaktır. 100 Milyar YTL‘lık belge için hazinenin kasasına  yaklaşık 15 Milyar YTL  KDV girecek .

 

Belgenin yarar sağlamadığını öne süren çalışanlar pazarlık yaparak belge toplamadan vazgeçecek. Alınmayan belge tutarının 25 Milyar YTL olduğunu düşünürsek , Hedeflenen KDV ‘nin 2.5 Milyar YTL kısmı alınamayacaktır. 

 

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KAYBI:

 

Mükelleflerin 100 Milyar YTL belge üzerinden en iyimser hesaplamaya göre net % 10 Vergi ödeyeceklerini düşünürsek ; Hazineye 10 Milyar Vergi gelecektir. Bu durumda;  Alınmayan belge tutarının 25 Milyar YTL olduğunu düşünürsek , Hedeflenen Gelir ve Kurumlar Vergisinin 2.5 Milyar YTL kısmı alınamayacaktır. 

 

Yukarıdaki hesaplamalara göre Devletin Vergi kaybı yaklaşık 5 Milyar YTL (Katrilyon TL) olacaktır.

 

IV- İSMMMO BAŞKANI YAHYA ARIKAN’IN DEĞERLENDİRMESİ:

 

1-Mevcut sistem ile uygulanmakta olan sistemde Yüksek gelir elde eden çalışanların kaybı olacaktır. Ülkemizde “NET ÜCRET” kavramına göre çalışıldığı için Çalışanların % 90 ‘ı bu sistemden yararlanamayacaktır. İşverenlere örtülü Vergi avantajı sağlanmaktadır.

 

2006 YILI İÇİN VERGİ İNDİRİMİ(İADESİ) HESAPLAMA ÖRNEK TABLOSU

 

 

2006/Aylık

Brüt Ücret

2006 Kümülatif Vergi

Matrahı YTL

Toplanabilecek Belge Tutarı

YTL

İşleme Tabi Matrah

YTL

2007 yılında alınacak Vergi

İadesi Tutarı YTL

 Asgari Ücret

531  YTL

5,416.20 

5,416.20 

5,416.20 

396,97

1,000 YTL

10.200 .00 

10.200 .00

10.200 .00 

624,00

2,000 YTL

20.400.00 

20.400.00   

20.400.00 

1.032,00

 

 

GETİRİLMEK İSTENEN SİSTEME GÖRE YAPILAN HESAPLAMA

 

İşçi ve memura "özel gider indirimi" adıyla verilen vergi iadesi kaldırılırken, yerine bir dönem “özel indirim” adıyla uygulanan "asgari geçim indirimi" getirilecek. Asgari geçim indirimi de, brüt asgari ücretin yarısı kadar olacak. Brüt asgari ücretin yarısı kadarki bölümünden vergi alınmayacak.

 

2006 Yılı için Asgari ücret brüt 531 YTL olarak uygulanmaktadır.

 

2007 Yılı için asgari ücretin %10 artırılması beklenmektedir. Buna göre :

 

2007 Yılı için Asgari ücret 584 YTL olarak uygulanacaktır.

 

ASGARİ ÜCRET                   :  584 YTL  

 

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ       :  584 YTL ½  =    292 YTL

 

 

2007/Aylık

BrütÜcret

ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ

AYLIK VERGİ MATRAHI

(%15  SSK+İŞSİZLİK PRİMİ İNDİRİMLİ HESAPLAMA)

AYLIK NET ÜCRETE İLAVE EDİLECEK TUTAR

YILLIK TUTAR

 Asgari Ücret

584 YTL

292 YTL

248.20 YTL

37.23 YTL

446,76 YTL

1,000 YTL

292 YTL

601.80 YTL

31.22 YTL

374.64 YTL

2,000 YTL

292 YTL

1.451.80 YTL

42.20YTL

506.40 YTL

 

 

2-1984 Yılından beri eksiklikleri de olsa başarı ile uygulanan “Ücretlilere Vergi İadesi” kaldırılmamalıdır. Önce emeklilerin aldığı "vergi iadesi" kaldırıldı.Şimdi de ücretlilerin aldığı vergi iadesi kaldırılmak isteniyor. Türkiye ekonomisinin en önemli sorunlarının başında "kayıt dışılık" geliyor. Kayıt dışılığın önlenebilmesi için, yapılması gerekenlerden biri de belge düzeninin oturtulmasıdır. Vergi iadesi, alış-verişlerde ve hizmetlerde, belge istenmesinin, önemli bir nedenidir.

 

3-Vergi uygulamalarında oto kontrol sistemleri kaldırıldığı için çalışanlar aile bireyleri ile, belge toplamanın yanı sıra gönüllü denetim elemanlığı görevini de yürütmektedir. Sistemden vazgeçilmesi riskli ve yanlıştır. Bunun yerine çalışanların tüm harcamalarının iade kapsamına alınarak 3 ayda bir vergi indiriminden yararlanma sistemi getirilmelidir.

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - (0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30

 

Yahya Arıkan

 

Okunma: 767

Diğer Yazıları

 


Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı

 

Hem Maliye hem çalışan kaybedecek