|
Sosyal güvenlik reformu şirket ortaklarını
vuracak
Yahya Arıkan - İstanbul SMMM Odası Bşk. 09
Aralık 2007 Pazar
Meclis’e gönderilen sosyal güvenlik reformu şirket ortakları için de büyük
dezavantaj yaratacak. Reform sonrası hatır ortağı olanlar bile aylık en az 196
YTL prim ödemek zorunda olacak. İşte reformun gözden kaçan ayrıntıları
Halen yürürlükte olan Bağ-Kur Kanunu’na göre; şirket ortakları kaç şirkette
ortak olurlarsa olsunlar her ay sadece bir defa prim ödemektedirler. Çünkü,
Bağ-Kur primini ortak oldukları şirketler değil, bizzat kendileri ödemektedir.
Yani, halen ödenecek Bağ-Kur primi ortak olunan şirket sayısına bağlı olmayıp,
bulunduğu basamağa göre, aylık bir kez ödenmektedir.
5510 Sayılı Kanun yürürlüğe girerse haksız ve adaletsiz bir uygulama
başlayacak.
Örneğin, 10 ayrı limited şirkette yüzde 1 ile yüzde 3 arasında hisse sahibi
olup, Bağ-Kur’un 12. basamağından aylık 274.98 YTL Bağ-Kur primi ödeyen iş adamı
Hüseyin Bey, sosyal güvenlik reformu yürürlüğe girdikten sonra asgari ücret
üzerinden prim ödese bile her bir şirket için aylık 196 YTL olmak üzere 10 ayrı
şirkete ortak olduğu için, toplam 10 x 196 YTL= 1.960 YTL Bağ-Kur primi
ödeyecek. (Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır)
Söz konusu iş adamının çalıştırdığı işçilere yüksek ücret ödediği
düşünüldüğünde, 10 şirkette ortaklığı olan bir iş adamının ödeyeceği tutar aylık
5-6 bin YTL’den fazla olabilecek.
Hatır ortakları yandı
Doktor, mali müşavir, mühendis, mimar gibi bir çok kişinin gerçekten hiçbir
ortaklığı olmamasına rağmen sırf Ticaret Kanunu hükümlerine uygunluk sağlanması
için hatır ortağı olduğu görülmektedir.
Reform yürürlüğe girdiğinde, hatır ortağı olanlar buradan hiçbir ticari geliri
olmadığı halde bu durumdaki her bir şirket ortaklığı için en az aylık 196 YTL
prim ödeme zorunluluğu geliyor. İşçi ücreti yüksek olanlarda bu tutar 1.482
YTL’ye kadar çıkıyor. (Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır)
Destek primi artacak
Halen yürürlükte olan uygulamaya göre, Bağ-Kurdan emekli olup ticari faaliyetine
devam edenlerin Bağ-Kur emekli aylığından yüzde 10 (yaklaşık 68 YTL) oranında,
Bağ-Kur dışındaki kurumlardan emekli olanlardan ise 12. basamağın yüzde 10’u
oranında sosyal güvenlik destek primi alınmaktadır.
Oysa sosyal güvenlik reformu ile almakta oldukları aylıklarının yüzde 15’i
oranında sosyal güvenlik destek primi alınması öngörülüyor. Bu tutar yaklaşık
100 YTL’ye çıkartılıyor. Diğer bir deyişle Bağ-Kur’lu emeklilerin destek primi
artırılıyor!
Aylığını kesip çalışan dul kadını cezalandırıyor
Halen yürürlükte olan uygulamaya göre, çalışan kadınlar vefat eden eşlerinden
dolayı dul aylığını çalışmayan kadınlarla aynı düzeyde (aylık alan çocuğu
olmayan kadınlarda yüzde 75) almaktadır. Ancak, 5510 sayılı Kanun’la çalışan
kadına dul aylığı yüzde 25 eksiltilerek verilecek olup, adeta çalışan kadınlar
cezalandırılmakta, toplum tembelliğe yönlendirilmektedir. Çalışan, üreten bir
kadına vefat eden kocasından dolayı alması gereken dul aylığının sadece yüzde
50’si ödenmektedir. Oysa, çalışmayan veya kendi çalışması nedeniyle gelir veya
aylık bağlanmamış olması halinde yüzde 75’inin ödeneceği öngörülmektedir. Bu
şekliyle reform çalışan kadını cezalandırmaktadır.
Reform, işçi ücretlerini kayıt dışına itecek
Bu düzenlemeyle; Bağ-Kur’lu olmasını gerektirecek bir faaliyette bulunan kişiler
asgari ücretle, asgari ücretin 6.5 katı arasında olmak koşuluyla her ay dilediği
rakam üzerinden yüzde 33.5 ila yüzde 39 prim ödemekle yükümlü olacak. Ancak,
reform ile sigortalı çalıştıran şirket ortaklarının beyan edeceği aylık
kazancının, çalıştırdığı sigortalıların kazancının en yükseğinden az olamayacağı
öngörülüyor. Bu durum, yüksek Bağ-Kur primi ödemek istemeyen işverenlerin, işçi
ücretlerini düşürerek kayıtdışına itilmesini teşvik etmektedir. Örneğin, limited
şirket ortağı Mehmet Bey, şirketinde en yüksek ücreti 3.802,50 YTL ile müdürü
Hüseyin Bey’e ödemektedir. Mehmet Bey, reformdan sonra en yüksek ücret ödediği
işçisinden daha az matrah beyan edemeyeceğinden ayda 3.802,50 YTL üzerinden ayda
en az 1.274 YTL kadar primi ödeyecektir.
SSK’lı yetim kızlar çalışabilir mi?
SORU: 17.06.2007 tarihinde evlendim. Babamı 1983 yılında kaybettim. 5
yaşındaydım. Babamın SSK maaşını 3/2’sini annem, 3/1’ini ben alıyordum. 1996
yılında sigortam yapıldı ve yaklaşık 3 sene gibi sigortam var. Fakat çalışırken
bilmediğimden dolayı hem sigortalı olup hem de babamın maaşını annem aldı. Ben
bu dönemde babamdan aldığım maaştan dolayı ceza ödemek durumunda kalır mıyım ve
bu durumun düzeltilmesi için nasıl bir yol izlemem gerek? Ayrıca çeyiz parasını
nerden ve nasıl alabilirim?
Arzu ERDOĞAN
CEVAP: Bir işyerinde çalışan SSK’lı yetim kızların aylığının kesilmesi gerekir.
Hem çalışıp hem de yetim aylığı alamaz. Eğer bu durum anlaşılırsa hak
etmediğiniz halde aldığınız tutarlar sizden geri istenir. Çeyiz parası sadece
aylık alan yetim kızların evlenmesi halinde verilir.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz ! |
